Συνωστισμένες στο Ζάλογγο

"Συνωστισμένες στο Ζάλογγο"

(Ο επίλογος από το νέο βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά, Συνωστισμένες στο Ζάλογγο, Οι Σουλιώτες, ο Αλή πασάς, και η αποδόμηση της ιστορίας, που θα κυκλοφορήσει στις 16 Δεκεμβρίου 2011)

Απομυθοποίηση ή αποσιώπηση

Στις μέρες μας, λοιπόν, στα πλαίσια της (αποδομητικής;) κριτικής των «εθνικών αφηγήσεων», οι οποίες επέτρεψαν τη συγκρότηση και την εδραίωση του εθνικού κράτους, μαζί με άλλους κομβικούς «εθνικούς μύθους» –κρυφό σχολειό, κήρυξη της επανάστασης την 25η Μαρτίου κ.ά.–, επιχειρείται και η «απομυθοποίηση» του Σουλίου και των Σουλιωτών. Και το επιχείρημα, ή μάλλον η δικαιολογία, που προβάλλεται, είναι πως επιβάλλεται να «ξαναγραφτεί» η ιστορία, χρησιμοποιώντας νέα ερευνητικά και θεωρητικά εργαλεία.

Πράγματι, κάθε γενιά, κάθε εποχή, οφείλει να επανεξετάζει τα ιστορικά γεγονότα και να συμπληρώνει, να διορθώνει, κάποτε και να αναθεωρεί αν χρειαστεί, υπό το φως νέων πηγών και νέων ιδεών. Ωστόσο, θα πρέπει να ξαναγραφτεί για να φωτιστεί και όχι για να αποσιωπηθούν πτυχές της ή ακόμα και να διαστρεβλωθεί. Έτσι, πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη μια σύγχρονη ιστορική έρευνα που δεν μένει στα εργαλεία και τις πηγές που υπήρχαν στην εποχή του Παπαρρηγόπουλου. Η ενδελεχής έρευνα των πηγών, η χρήση της οικονομικής ιστορίας, ακόμα και η σχετική αποστασιοποίηση από τα ιστορικά γεγονότα, δεν είναι μόνον θεμιτές αλλά και αναγκαίες.

Οι επικρίσεις μας λοιπόν στους αποδομητές ιστορικούς δεν αφορούν εν τέλει στην απομυθοποιητική τους πρόθεση –που, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, θα μπορούσε να λειτουργήσει και θετικά, αποκαλύπτοντας κρυμμένες πλευρές της ιστορίας– αλλά μάλλον στην επιχειρούμενη συστηματική διαστρέβλωση και αποσιώπηση της ιστορικής αλήθειας.

Είναι θεμιτό και αναγκαίο να διερευνηθεί η οργάνωση και ο ρόλος των πατριών, ή οι οικονομικές σχέσεις εξάρτησης των παρασουλιώτικων χωριών από τις μεγάλες φάρες του Σουλίου κ.λπ. Ωστόσο, δεν μπορεί να παρασιωπηθεί ή να υποβαθμιστεί το στοιχείο της αγωνιστικότητας, της μαχητικότητας και του ηρωισμού των Σουλιωτών, ή οι μέθοδοι και τα στρατηγήματα που χρησιμοποιούσαν κατά τις αναρίθμητες συγκρούσεις τους. Και αυτό όχι μόνο, ή κυρίως, για λόγους εθνικού φρονηματισμού –για το Σούλι θα μπορούσε να γράψει και κάποιος ξένος ιστορικός– αλλά διότι αυτό το στοιχείο είναι συστατικό της σουλιώτικης κοινότητας. Αυτή δεν θα μπορούσε καν να υπάρξει χωρίς το αγωνιστικό/ηρωικό στοιχείο που σφραγίζει άνδρες, γυναίκες και παιδιά μιας πολεμικής ομοσπονδίας. Θα ήταν ως εάν γράφαμε για τη Σπάρτη παραγνωρίζοντας ή υποβαθμίζοντας το επίσης ηρωικό/αγωνιστικό στοιχείο και μέναμε μόνο στις σχέσεις με τους είλωτες, τους περιοίκους κ.λπ. Όμως, η Σπάρτη και το Σούλι ήταν κατ’ εξοχήν πολεμικές κοινότητες και το ηρωικό/αγωνιστικό στοιχείο ήταν προϋπόθεση της ύπαρξής τους.

Και είναι κρίμα το ότι πιο πρόσφατα έργα για το Σούλι –σε μία εποχή που εκπονούνται ελάχιστες σχετικές μελέτες­– γράφτηκαν με στόχο τους Σουλιώτες, δηλαδή την αποδόμησή τους. Κατ’ αρχάς, διότι, υποβαθμίζοντας το Ζάλογγο και τη Δέσπω, «ξεχνώντας» τη Λένη Μπότσαρη, αμφισβητώντας την αυτοπυρπόληση του Σαμουήλ, μεταβάλλοντας σε κυριολεκτικό θήραμα μιας δήθεν αντικειμενικής ιστοριογραφίας τον Φώτο Τζαβέλα, αποτυγχάνουν στην ίδια την αναπαράσταση της σουλιώτικης κοινότητας, για την οποία ανάλογες πράξεις ηρωισμού αποτελούσαν προϋπόθεση της επιβίωσής της και κομβικό στοιχείο της «ιδιοπροσωπίας» της. Επί πλέον, εξ αιτίας των εθνοαποδομητικών αντιλήψεων και των συναφών ιδεολογικών παρωπίδων, το έργο τους –κατ’ εξοχήν εκείνο της Ψιμούλη, με τις σχετικές αναλήθειες, παρασιωπήσεις και διαστρεβλώσεις– σκιάζεται στο σύνολό του από την υποψία της αναξιοπιστίας. Για να αναγνωστεί από τον οποιονδήποτε επιμελή αναγνώστη, θα πρέπει να συνοδεύεται από έναν όγκο παραπεμπόμενων βιβλίων και εγγράφων, μια και δεν έχουμε να κάνουμε με περιστασιακά λάθη και παρασιωπήσεις, αλλά με ένα συστηματικό εγχείρημα αποδόμησης των Σουλιωτών, και της… ιστορικής αλήθειας, παρεμπιπτόντως.

Εξ άλλου, όσα ήδη προανέφερα για την αιτιολόγηση της αγωνιστικής/ηρωικής φύσης της σουλιώτικης κοινότητας θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια μορφή… θεμιτής απομυθοποίησης, διότι το ηρωικό στοιχείο τοποθετείται μέσα σε συγκεκριμένα ιστορικά και κοινωνικά πλαίσια και δεν εμφανίζεται πέραν και υπεράνω της ιστορίας. Αν, λοιπόν, με το επιχείρημα της απομυθοποίησης, μια ιστορία του Σουλίου και των Σουλιωτών, από το ένα άκρο, δηλαδή τη σχεδόν αποκλειστική επικέντρωση στην περιγραφή γεγονότων, κατεξοχήν πολεμικών, οδηγείται στο αντίθετο, δηλαδή σε μια καταγραφή των δημογραφικών, οικονομικών, κοινωνικών, γεωγραφικών δεδομένων, συρρικνώνοντας και διαστρεβλώνοντας τα στρατιωτικά και πολιτικά γεγονότα, τότε βαρύνεται από έναν αντίστροφο και πιο επικίνδυνο στραβισμό. Πόσο μάλλον αν διαστρέφει και τα σχετικά στοιχεία για να προσλάβει το ζητούμενο.

Γι’ αυτό, για την ιστορία του Σουλίου, θα συνεχίσουμε να προσφεύγουμε προνομιακά στον Περραιβό, τον Λαμπρίδη, τον Αραβαντινό, τον Παπακώστα ή ακόμα και τον Μπενέκο. Διότι, παρά τους περιορισμούς της εποχής τους, είχαν εντοπίσει τα κομβικά στοιχεία της σουλιώτικης «ιδιοπροσωπίας».

Μια σύγχρονη ιστορία του Σουλίου εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο, και ελπίζω αυτή η μικρή μελέτη να βοηθήσει όποιον ή όποια αναλάβει να φέρει σε πέρας μια επί τέλους ολοκληρωμένη και ισορροπημένη ιστορία των Λακεδαιμονίων της Ηπείρου.

Οι Σουλιώτες και η εθνική συνείδηση

Για όσους εξακολουθούν να πιστεύουν πως οι Σουλιώτες δεν διέθεταν αναπτυγμένη «εθνική συνείδηση», θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως η εθνική συνείδηση, πριν την επανάσταση του ’21 και τη δημιουργία εθνικού κράτους, αποτελεί για τους Έλληνες και τους Σουλιώτες πολεμιστές μια συνείδηση γένους, μια συνείδηση σχεδόν ταυτισμένη με τη θρησκευτική ταυτότητα και τις παραδόσεις, μια συνείδηση της ρωμιοσύνης. Ωστόσο, οι Έλληνες αρματολοί, ακόμα και οι Σουλιώτες, παραμένουν, τουλάχιστον τυπικά, υποτελείς στην οθωμανική εξουσία – οι Σουλιώτες πληρώνουν και έναν ελάχιστο, υπαρκτό όμως, φόρο στους Οθωμανούς, αναγνωρίζοντας έτσι μια ψιλή οθωμανική κυριότητα.

Για να επιβιώσουν, όλοι οι Έλληνες, από τον Ρήγα Βελεστινλή, στην Κωνσταντινούπολη ή το Βουκουρέστι, έως τον Κολοκοτρώνη, ήταν υποχρεωμένοι να διατηρούν κάποιες σχέσεις με την οθωμανική εξουσία και να έρχονται σε συνδιαλλαγή μαζί της. Εξ ου και τα αναρίθμητα «καπάκια» των κλεφταρματολών, η παρουσία του Αθανάσιου Ψαλίδα, του Ιωάννη Κωλέττη ή του Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Αθανάσιου Διάκου στην υπηρεσία του Αλή πασά, οι ανακωχές, οι συμφωνίες, οι προσχωρήσεις ενίοτε ορισμένων Σουλιωτών σε μια ισχυρότερη δύναμη. Και παρ’ όλο που η αντιπαράθεση των Σουλιωτών με τον Αλή, περισσότερο από κάθε άλλη, προσλαμβάνει τον χαρακτήρα της σύγκρουσης δύο στρατοπέδων, ωστόσο δεν παύουν αυτά τα στρατόπεδα να είναι διαπερατά και σχετικά ρευστά. Εξ άλλου, μεγαλύτερη ρευστότητα χαρακτηρίζει ακόμα και τις σχέσεις του Αλή πασά με τον σουλτάνο ή τους αγάδες της Παραμυθιάς. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, λοιπόν, η εθνική συνοχή και συνείδηση των Σουλιωτών είναι ήδη εξαιρετικά υψηλή και ξεπερνάει κατά πολύ τον μέσο όρο της εποχής και της περιοχής. Και αυτό διότι η κύρια πλευρά της σχέσης τους με την οθωμανική εξουσία παρέμενε η αντιπαράθεση, πράγμα που δεν παρατηρείται στην καθημερινότητα των εμπόρων, των λογίων ή ακόμα και τη συντριπτική πλειοψηφία των αρματολών, που θα πρωτοστατήσουν αργότερα στην Επανάσταση.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι Έλληνες ζουν υπό ξένη κυριαρχία και σταδιακώς διαμορφώνουν πυρήνες μικροεξουσίας σε πολλαπλά επίπεδα, από την κοινοτική οργάνωση των ορεινών περιοχών και των νησιών μέχρι τις παραδουνάβιες Ηγεμονίες από τα Ζαγοροχώρια και τα Μαντεμοχώρια έως τα Αμπελάκια. Μέσα σε αυτούς τους πυρήνες της μικροεξουσίας, ιδιαίτερη σημασία είχαν οι στρατιωτικές δυνάμεις, οι κλέφτες, τα αρματολίκια, τα στρατιωτικά σώματα της Επτανήσου, των Ηγεμονιών, καθώς και όσα βρίσκονταν στην υπηρεσία του Αλή, διότι θα συγκροτήσουν τις απαραίτητες και εμπειροπόλεμες στρατιωτικές δυνάμεις που θα επιτρέψουν τη διεξαγωγή της Επανάστασης. Ανάμεσα σε αυτές τις στρατιωτικές μικροεξουσίες, ιδιαίτερης σημασίας ήταν εκείνες που συγκροτούσαν οι Μανιάτες, οι Σουλιώτες και οι Χειμαριώτες, οι οποίοι διέθεταν μια χωρικά προσδιορισμένη και οριοθετημένη ένοπλη εξουσία, κάτω πάντα από την οθωμανική επικυριαρχία, αλλά ουσιαστικά αυτόνομη στην πράξη.

Ανάμεσα στις τρεις αυτές συσσωματώσεις, οι Σουλιώτες συνιστούν μια επιπλέον ιδιαιτερότητα, διότι σχεδόν αποκλειστικό στοιχείο της συγκρότησής τους είναι το πολεμικό. Οι Μανιάτες και οι Χειμαριώτες αποτελούν κοινότητες αγροτο-πολεμικές. Οι αγροτο-ποιμενικές δραστηριότητες αποτελούσαν τη βάση της οικονομικής τους ζωής και η πειρατεία ή η ληστεία συνιστούσαν ένα συμπλήρωμα για τον βιοπορισμό τους.

Οι Σουλιώτες, αντίθετα, αποτελούσαν μια κοινότητα κατ’ εξοχήν πολεμική και οι αγροτο-κτηνοτροφικές δραστηριότητες ήταν η δευτερεύουσα ή τριτεύουσα απασχόλησή τους. Έτσι προσομοιάζουν με τις ομάδες των κλεφτών, μόνο που, σε αντίθεση με αυτούς, συγκροτούν ταυτόχρονα και μια εδραία κοινότητα, με μόνιμο τόπο κατοικίας, σταθερή οικογενειακή εστία και κοινωνικές σχέσεις. Παράλληλα, οι Σουλιώτες είναι υποχρεωμένοι να επεκτείνουν την ακτίνα της δραστηριότητάς τους, στον βαθμό που μεγαλώνει ο αριθμός τους, τόσο από τη δημογραφική τους επέκταση όσο και από τη συρροή νέων πληθυσμών – από το Σούλι θα σχηματιστεί το Τετραχώρι, το οποίο θα επεκταθεί στο Επταχώρι κ.λπ., και τελικά θα επεκτείνουν την «επικράτειά» τους στα υπερεξήκοντα χωριά, τα οποία προστατεύουν από τους Οθωμανούς έναντι χρηματικού και άλλων τιμημάτων. Κατά συνέπεια, οι Σουλιώτες έρχονται σε ευθεία αντιπαράθεση με την οθωμανική εξουσία.

Η Βάσω Ψιμούλη πραγματοποιεί μια διαφορετική ανάγνωση των σχέσεων ανάμεσα στους Σουλιώτες και την οθωμανική εξουσία:

…η κοινότητα των τεσσάρων σουλιωτικών χωριών έχει πάρει[ ] τη μορφή της χριστιανικής ποιμενικής-πολεμικής κοινότητας, η οποία δρα ελεύθερα, μη επηρεαζόμενη από την περιστασιακή παρουσία του Οθωμανού σπαχή. [ ] Θα είναι νομότυπη απέναντι στην κεντρική οθωμανική εξουσία και παράνομη απέναντι στην περιφερειακή.[ ] Θα είναι ενταγμένη μέσα από την καταβολή του κεφαλικού και άλλων φόρων, στην ισχύουσα οθωμανική νομιμότητα, αλλά μη αφομοιωμένη στο ισχύον, για την υποτελή κοινωνία, κοινωνικο-οικονομικό σύστημα[1].

Ωστόσο, ιδιαίτερα σε αυτήν όψιμη περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, η κύρια μορφή με την οποία εκφράζεται η «οθωμανική νομιμότητα» δεν είναι παρά η «περιφερειακή εξουσία». Προπαντός σε μια εποχή κατακερματισμού της κεντρικής εξουσίας. Το γεγονός ότι καταβάλλουν έναν ελάχιστο φόρο δεν τους καθιστά νομότυπους υπηκόους της οθωμανικής εξουσίας, με την οποία συγκρούονται σχεδόν αδιαλείπτως. Εξ άλλου, αρκετές φορές είχαν αναγνωρίσει και την τυπική εξουσία του ορκισμένου εχθρού τους, Αλή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο τελευταίος, μάλιστα, είναι πασάς των Ιωαννίνων, «βεζίρης» με τρείς «ιππουρίδες»…

Επιπλέον, είναι παγκοίνως γνωστό, και το επαναλαμβάνει επανειλημμένα η ίδια η Ψιμούλη, πως ο Αλής, σε όλες τις μείζονες εξορμήσεις του εναντίον του Σουλίου, ήταν πάντοτε εφοδιασμένος και με το ανάλογο σουλτανικό φιρμάνι. Έτσι θα συμβεί το 1789[2], το 1792[3] και το 1800, ενώ, όπως είδαμε, για την τελική νίκη του εναντίον των Σουλιωτών, θα αποσπάσει τις υψηλότερες διακρίσεις από την Πύλη. Ο Πουκεβίλ, αναλύοντας τις αιτίες της τελικής πτώσης του Σουλίου, μας δίνει μία σημαντική πληροφορία για την ανάμειξή της :

Η υπερβολική τους αλαζονεία [των Σουλιωτών], την τελευταία περίοδο, προκάλεσε την εχθρότητα της Πύλης και ο κιουτσούκ εμπροχόρ, ή ο Μικρός Σταυλάρχης του Σουλτάνου, που είχε σταλεί από την Υψηλότητά του, στα 1802, στις σατραπείες της Πελοποννήσου και της Αλβανίας, είχε επιμείνει στην ανάγκη να καταβληθούν οι μεγαλύτερες προσπάθειες για να τους εκδιώξουν[4].

Συνεπώς, ο Τεπελενλής δεν είχε απλώς τη συναίνεση της Υψηλής Πόρτας για την τελική επίθεση εναντίον των Σουλιωτών, αλλά εκτελούσε τις εντολές της. Γι’ αυτό, μετά τη νίκη του, θα ανταμειφθεί με τον τίτλο του Ρούμελη βαλεσή, δηλαδή του ανώτατου διοικητή του μεγαλύτερου μέρους της ευρωπαϊκής Τουρκίας, ενώ η εξουσία του θα επεκταθεί μέχρι τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο – ο δε γιος του, Βελής, αρχηγός της εκστρατείας κατά των Σουλιωτών, θα χριστεί Μορά Βαλεσής.

Η ίδια η Ψ., εξάλλου, σε αντίθεση με την προηγούμενη απόφανσή της, σε άλλο σημείο του βιβλίου, υπογραμμίζει τον ανταγωνιστικό χαρακτήρα της σουλιώτικης έναντι της οθωμανικής εξουσίας.

Εξάλλου, η δυναμική και δια των όπλων επιτυχής εμπλοκή των Σουλιωτών σε μηχανισμούς παράνομης φοροείσπραξης, καθώς εκ των πραγμάτων στερούσε από το άρχον συγκρότημα της κατακτητικής κοινωνίας μέρος ή το σύνολο των προσόδων του, εμπεριείχε και τα στοιχεία της ανυπακοής ή της ανταρσίας. [ ] Η αυτονομία την οποία απολαμβάνει καθώς και η εξουσιαστική δύναμη την οποία ή ένοπλη δράση της έχει επιβάλει στην περιοχή αποτελούν [ ]πρόκληση για την επίσημη εξουσία[5].

Είδαμε στην Εισαγωγή της μελέτης μας τις σχετικές με τους Σουλιώτες απόψεις του Κορδάτου. Γι’ αυτόν, οι επιθέσεις των Τούρκων δεν συνδέονται καθόλου με τις επαναστατικές απόπειρες του 1788-1792, αλλά ήταν αποτέλεσμα αποκλειστικά των διαμαρτυριών που έκαναν οι «χριστιανοί και Τούρκοι αγρότες», όχι μόνο στον πασά των Ιωαννίνων αλλά και στον ίδιο τον σουλτάνο. Εξ άλλου, όταν οι Σουλιώτες «ξεπαστρεύτηκαν» από τον Αλή, «ξανάσαναν οι αγρότες και άρχισαν να καλλιεργούν τα χωράφια και τ’ αμπέλια τους»[6]:

Οι Σουλιώτες λοιπόν τους «πολέμους» τους με τον Αλή δεν τους έκαναν εμπνευσμένοι από τον «πόθον της ελευθερίας». Το αίσθημα της εθνικής συνείδησης στα χρόνια εκείνα ήταν ολότελα άγνωστο σ’ αυτούς[7].

Ο Κορδάτος, μέσα σε δέκα σελίδες μιας απίστευτης υμνολογίας για τον Αλή, φρονίμως ποιών, ελάχιστα αναφέρεται στο Σούλι και δεν μνημονεύει καθόλου τον Φώτο Τζαβέλα, το Ζάλογγο, το Κούγκι ή τη Δέσπω. Προτιμά την αποσιώπηση. Η προσέγγιση αυτή αναδεικνύει ήδη τον τόνο και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ανατραφεί μια ολόκληρη γενιά που θεωρούσε τον Κορδάτο μέντορά της: προβολή των αρετών του Αλή πασά και αποσιώπηση των ηρωικών επεισοδίων της σουλιώτικης εποποιίας. Είδαμε πως, για τον Κορδάτο, «ο δημοκρατισμός τους [ ] αντανακλούσε την πρωτόγονη οργάνωση του γένους και όχι νεώτερες δημοκρατικές αντιλήψεις»[8].

Ωστόσο, εποποιίες πολύ μικρότερου εύρους, όπως εκείνη των Ινδιάνων Τσεγιέν, που απαθανάτισε ο Χάουαρντ Φαστ στο Τελευταίο Μέτωπο, το οποίο πραγματευόταν τη φυγή μιας ομάδας Ινδιάνων Σιού, το 1870, αποσπούσε τον θαυμασμό των νεαρών Ελλήνων στη δεκαετία του 1960 – ανάμεσά τους και του υποφαινομένου. Τότε, δεν πέρασε από το μυαλό μας πως οι Τσεγιέν ήταν αλογοκλέφτες και ο αμερικάνικος στρατός εκπρόσωπος της ιστορικής προόδου έναντι της καθυστερημένης φυλετικής δομής και του «πρωτόγονου δημοκρατισμού» των Ινδιάνων! Οι Σουλιώτες, όμως, αποκαλούνται χωρίς περιστροφές «κλέφτες» και ο Αλής εκφραστής της προόδου[9], παρότι ο Ένγκελς, στην Καταγωγή της Ατομικής Οικογένειας…, εκθειάζει την «πρωτόγονη κοινοκτημοσύνη» των ινδιάνων Ιροκέζων ως πρόπλασμα της μελλοντικής ολοκληρωμένης κοινοκτημοσύνης!

Προφανώς, σαράντα χρόνια μετά τον Κορδάτο, και αφού έχουν μεσολαβήσει οι μελέτες του Χομπσμπάουμ[10] και τόσων άλλων για τους ληστές και την «κοινωνική ληστεία», η επανάληψη ανάλογων αποφάνσεων έχει καταστεί δυσχερέστερη. Αν όμως θεωρήσουμε τους Σουλιώτες «ληστές» και όχι «κοινωνικούς ληστές», τότε εύκολα μπορούμε να επιστρέψουμε στα ίδια!

Ο Σουλιώτης[ ]δεν αποκαθιστά κανόνα δικαίου, απλώς συμπαρατίθεται και συνάρχει με τον σούμπαση ή τον μουσουλμάνο αγά, μέσω του διαμερισμού των αγροτικών προσόδων. Υπ’ αυτή την έννοια, η οπλική δύναμη και η μαχητική δράση των Σουλιωτών στην ευρύτερη περιοχή δεν εμπεριέχει χαρακτήρα κοινωνικής ληστείας, τουλάχιστον υπό την πολύ αυστηρή σημασία του όρου[11].

Οι Σουλιώτες, που για διακόσια χρόνια διεξάγουν έναν διαρκή πόλεμο εναντίον των Οθωμανών, δεν δικαιούνται ούτε καν τον «τίτλο» του κοινωνικού ληστή «με την αυστηρή έννοια του όρου», τίτλος που εύκολα απονέμεται στους νοτιαμερικανούς κανγκασέιρος. Γι’ αυτό, αναλογιζόμενη ίσως την ιστορική ύβρη ανάλογων αποφάνσεων, και των σχετικών συμπαραδηλώσεων, δύο σελίδες πιο κάτω, αναιρεί πανηγυρικά τα λεγόμενά της:

Ταυτόχρονα η σουλιώτικη κοινωνία προβάλλεται στη συνείδηση του υποταγμένου χριστιανικού πληθυσμού ως πρότυπο εξέγερσης και ανταρσίας απέναντι στην ισχύουσα τάξη πραγμάτων. [ ]Υπ’ αυτή την έννοια, η δράση της σουλιώτικης κοινωνίας διαθέτει τα γνωρίσματα μιας πρωτόγονης επανάστασης. Μάλιστα η εντοπισμένη γεωγραφικά εξουσιαστική της δύναμη, ως τύπος χριστιανικής αντι-εξουσίας [ ] στην απώτατη συνέπειά της ενέκλειε, για τους περίοικους χριστιανικούς πληθυσμούς, και τον πυρήνα εγγραφής του μελλοντικού απελευθερωτικού τους αιτήματος. Συνεπώς η ληστεία θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως μορφή κοινωνικού κινήματος, το οποίο μέσα στο πλαίσιο της κατακτητικής κοινωνίας και δια παρανόμων μεθοδεύσεων διεκδικεί [ ] μερίδιο στην κατανομή των υπαρχόντων, διαθέσιμων πόρων[12].

Πολύ λίγα θα είχα να προσθέσω ή να αλλάξω από αυτή τη διαπίστωση. «Πρότυπο εξέγερσης και ανταρσίας», «ληστεία ως μορφή κοινωνικού κινήματος», «πρωτόγονη επανάσταση», «αντι-εξουσία» «πυρήνας εγγραφής ενός μελλοντικού απελευθερωτικού αιτήματος». Προφανώς, λοιπόν, ένα τέτοιο κίνημα δεν μπορεί να περιοριστεί στα πλαίσια της κοινωνικής ληστείας, αλλά εγγράφεται σε εκείνο ενός επαναστατικού κινήματος, μιας «πρωτόγονης επανάστασης», η οποία μετασχηματίζεται προς την κατεύθυνση μιας συνολικής επανάστασης. Και οι Σουλιώτες θα διατρέξουν ολόκληρη τη σχετική διαδρομή.

Από το γένος στο έθνος

Το ελληνικό έθνος, στη πολύχρονη διαδρομή του, θα διέλθει τρεις μεγάλες ιστορικές περιόδους. Η πρώτη είναι η αρχαία, φυλετική και πολεοκρατική περίοδος, κατά την οποία η εθνική συνείδηση είναι κατ’ εξοχήν πολιτισμικής και φυλετικής υφής και αναδεικνύεται ανάγλυφα στις αμφικτυονίες και τους Ολυμπιακούς αγώνες και κατ’ εξοχήν στις συγκρούσεις με τους ξένους αντιπάλους, οπότε οι Έλληνες συνασπίζονται και στρατιωτικά.

Η δεύτερη συνιστά την οικουμενική φάση του ελληνισμού, που διήρκεσε τουλάχιστον 15 αιώνες –από τον Μέγα Αλέξανδρο έως τους Κομνηνούς– και διακρίνεται σε τρεις μεγάλες υποπεριόδους, την ελληνιστική, τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή. Σε αυτήν, η ελληνική εθνική συνείδηση συνιστά μια συνείδηση οικουμενική και αφορά κατ’ εξοχήν τη γλώσσα, τον πολιτισμό και την κοινή θρησκεία.

Η τρίτη περίοδος, του νεώτερου ελληνισμού, αρθρώνεται σε τρεις ιστορικές υποπεριόδους.

Κατά την πρώτη φάση, από τον 11^ο και τον 12^ο αι., έως το 1453, διαμορφώνεται το πρωτοελληνικό οιονεί έθνος-κράτος. Τωόντι, οι πληθυσμοί που συγκροτούν το ύστερο βυζαντινό ελληνικό κράτος διαχωρίζονται από τους γειτονικούς πληθυσμούς, τους Αρμένιους, τους Βουλγάρους, τους Σέρβους, και ταυτόχρονα έρχονται σε βίαιη αντιπαράθεση με τους Φράγκους και τους Τούρκους. Ήδη από την εποχή της Αυτοκρατορίας της Νικαίας, μπορούμε να μιλάμε για το νεώτερο ελληνικό έθνος. Τότε διαμορφώνεται στις βασικές της συνιστώσες η νεώτερη ελληνική συνείδηση και ιδιοπροσωπία, ως μια εθνική συνείδηση αντιστασιακού χαρακτήρα. Γι’ αυτό και όλες οι μεταγενέστερες απόπειρες για την ελληνική «παλιγγενεσία» θα αναφέρονται παραδειγματικά στην Κωνσταντινούπολη και τους Παλαιολόγους.

Σε μια δεύτερη φάση, εκείνη της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, οι Έλληνες όχι μόνο παύουν να διαθέτουν οποιαδήποτε αυτόνομη κρατική υπόσταση, αλλά και διαχέονται εκ νέου στο εσωτερικό μιας πολυεθνικής Αυτοκρατορίας, σε έναν ευρύτερο γεωγραφικό και πολιτισμικό χώρο.

Σε αυτή τη νέα περίοδο, αποφασιστικό συνεκτικό ρόλο διαδραματίζουν η ορθοδοξία και η γλώσσα. Έτσι, παλαιοί ελληνικοί πληθυσμοί θα υποστούν μια ρευστοποίηση της συνείδησής τους, ενώ άλλοι, όπως οι αρβανίτικοι πληθυσμοί της Ηπείρου και της Πελοποννήσου, μέσω της θρησκείας, της γλώσσας και της αντιπαράθεσης με τους Οθωμανούς, θα τείνουν να ταυτιστούν με παλαιότερους ελληνικούς πληθυσμούς. Η ελληνική εθνική συνείδηση εκφράζεται στη φάση αυτή ως συνείδηση του «γένους», χωρίς ωστόσο να πάψει ποτέ να είναι ελληνική και εθνική. Γι’ αυτό και η ανάμνηση των αρχαίων –από την πλευρά των λογίων– και του Βυζαντίου από εκείνη της Εκκλησίας, των λογίων αλλά και των ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων, θα παραμένει καθοριστική. Οι Χρησμοί[13] και η Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου[14] αποτελούν τα πιο διαδεδομένα λαϊκά αναγνώσματα. Και κάθε τόσο, εξεγέρσεις, επαναστάσεις, η κλεφτουριά.

Καθώς οι υπόδουλοι Έλληνες νιώθουν να ενδυναμώνονται οικονομικά, πνευματικά και στρατιωτικά, στη στεριά και τη θάλασσα, ενώ παράλληλα εξασθενεί η οθωμανική Αυτοκρατορία, θα πολλαπλασιάζονται οι κινήσεις και οι απόπειρες για την «παλιγγενεσία», δηλαδή για την πολιτική χειραφέτηση ενός γένους που θα τείνει να μετασχηματιστεί και πάλι σε κράτος.

Όμως, η μετάβαση από την περίοδο του γένους, με τον πολυκερματισμό των συνειδήσεων και των ταυτοτήτων, που έχουν επιφέρει οι μακροί αιώνες της ξένης κυριαρχίας, σε μια νέα εθνική πολιτειακή υπόσταση δεν συνιστά μια απλή και γραμμική μεταβολή: στην Κρήτη και στα Επτάνησα, η ξενοκρατία θα διαρκέσει σχεδόν επτά αιώνες, στην Πελοπόννησο και στα ναυτικά ξερονήσια του Αιγαίου, θα είναι πολύ μικρότερη στη Θράκη, τη Μακεδονία την Ήπειρο, τα μικρασιατικά παράλια, τις Ηγεμονίες, τη διασπορά, οι συνθήκες διαφοροποιούνται στο έπακρο μεταξύ τους. Κατά συνέπεια, απαιτείται μια ολόκληρη επανάσταση συνειδήσεων, συμπεριφορών, πολιτισμικών προτύπων. Απαιτείται μία μετάβαση σε μια νέα ποιότητα που ουσιαστικά θα διαρκέσει μέχρι το 1922. Η νέα αυτή συνείδηση, η οποία αρχίζει να διαμορφώνεται ως καθολική συνείδηση των Ελλήνων από το 1770 –με τα Ορλωφικά– και στοχεύει στη συγκρότηση μιας συμπαγούς εθνικής ταυτότητας κρατικού χαρακτήρα, αναχωνεύει σε ένα ενιαίο σύνολο τα διάσπαρτα στοιχεία της «γενεακής» ταυτότητας: Αρχαία Ελλάδα, Βυζάντιο, νεωτερικότητα, σύγχρονη Ελλάδα.

Σε αυτή τη νέα ταυτότητα θα μετασχηματιστούν, το καθένα μέσα από τη δική του διαδρομή, τα disjecta membra του ελληνισμού:

Η κλεφτουριά, μέσα από την εμπειρία της σύγκρουσης, των Ορλωφικών, της συμμετοχής στα κινήματα της περιόδου 1789-1792 και του 1806-1807, της στρατολόγησης στις στρατιωτικές δυνάμεις των Επτανήσων και της Ρωσίας, θα μεταβεί από την τοπική ιδιαίτερη συνείδηση στη διεύρυνση της αντίληψης, που θα εκφραστεί στη Λευκάδα, στα 1807, και θα την οδηγήσει στη μετοχή στη Φιλική Εταιρεία και την Επανάσταση.

Οι λόγιοι, από την προσκόλληση στη Ρωσία του Ευγένιου Βούλγαρι και του Αθανάσιου Ψαλίδα της Βιέννης[15], θα αποπειραθούν να συγκροτήσουν μια επαναστατική οργάνωση με τον Ρήγα Βελεστινλή και το συνθετικό του εγχείρημα. Τα σχολειά, στα Γιάννενα, το Βουκουρέστι, τη Χίο, τις Κυδωνίες, τη Σμύρνη, θα ενοποιήσουν τον ελληνισμό και την ιδεολογία του. Οι έμποροι με τα δίκτυά τους θα φέρουν σε επαφή τόπους και ανθρώπους, οι ναυτικοί θα ενοποιήσουν και πάλι τον ελληνικό κόσμο. Και η Φιλική Εταιρεία θα εκφράσει τη συνθετικότητα ενός δυνάμει νέου πολιτειακού κρατικού μορφώματος. Έτσι θα συντελεστεί η μετάβαση από το γένος στο έθνος. Σε αυτή θα συμμετάσχουν, με όλες τις οδύνες που φέρνει η γέννηση, και οι Σουλιώτες.

Από τη φυγή στα βουνά, για να αποφύγουν τη φορολογία και τους εξισλαμισμούς, από την καθημερινή σύγκρουση με τους μουσουλμάνους αγάδες, για τη διεύρυνση της «χριστιανικής εξουσίας», θα περάσουν σταδιακά στη συμμαχία με τους Ρώσους, στα Ορλωφικά, και αργότερα, στην άσκηση μιας στοιχειώδους «εξωτερικής πολιτικής», στις σχέσεις τους με τα Επτάνησα, την Πάργα και την Πρέβεζα, στη συνειδητοποίηση της μετοχής σε μια ευρύτερη ταυτότητα ρωμαίικη/ελληνική, στη μεταβολή τους σε ένοπλη πρωτοπορία της Επανάστασης, στη διάρκεια του ’21.

Μέσα σε εκατό χρόνια, οι αδάμαστοι ορεσίβιοι θα διανύσουν μια τεράστια απόσταση. Εκείνη την απόσταση που, από διαφορετικές αφετηρίες και σε διαφορετικούς ρόλους, θα διατρέξουν όλοι οι Έλληνες, από τον Ιωάννη Πρίγκο έως τον Αδαμάντιο Κοραή: τη μεταβολή της συνείδησης μετοχής σε ένα ιδιαίτερο γένος, δίχως όμως δική του κρατική υπόσταση, σε ενεργό διεκδίκηση της πολιτικής χειραφέτησης. Σίγουρα, ο δρόμος που χρειάστηκε να διανύσουν οι Σουλιώτες, πάνω στα βουνά της Ηπείρου, προς την κατάκτηση αυτής της νέας συνείδησης ήταν πολύ μακρύτερος από άλλους. Τους έλειπε η παιδεία, οι παραστάσεις, κάποτε η ίδια η ελληνική γλώσσα. Όμως, με το αίμα, τους αγώνες και τις απροσμέτρητες θυσίες τους, θα καλύψουν αυτή τη μεγάλη απόσταση.

---

[1] Β. Ψιμούλη, 308.

[2] Β. Ψιμούλη, 357.

[3] Β. Ψιμούλη, 368.

[4] Pouqueville, Voyage en Morée…, ό.π., τ. 3, σ. 126.

[5] Β. Ψιμούλη 310.

[6] Γ. Κορδάτου, Ιστορία …, ό.π., τ. Α΄, σσ. 408-409.

[7] Γ. Κορδάτου, Ιστορία …, ό.π., τ. Α΄, σ. 409.

[8] Γ. Κορδάτου, Ιστορία …, ό.π., τ. Α΄,  σ. 407.

[9] Γεγονός βέβαια που δεν αναιρεί το ότι, την ίδια εποχή, υπήρχαν και άλλοι αριστεροί  ιστορικοί, όπως ο Δημήτρης Φωτιάδης, που έγραφαν εγκωμιαστικά κείμενα για τους κλέφτες. Ωστόσο, ο πάπας της μαρξιστικής ιστοριογραφίας στην Ελλάδα ήταν τότε ο Κορδάτος.

[10] Βλ. τη νεώτερη συμπληρωμένη έκδοση του αρχικού βιβλίου του 1969, Έρικ Χομπσμπάουμ, Ληστές, Θεμέλιο, Αθήνα 2010.

[11] Β. Ψιμούλη, σ. 309.

[12] Β. Ψιμούλη, 310-311.

[13] Βλ. Asterios Argyriou, Les exégèses grecques de l’Apocalypse à l’époque turque, 1453-1821: esquisse d’une histoire des courants idéologiques au sein du peuple grec asservi, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1982 Γ. Καραμπελιάς, Η ανολοκλήρωτη…, ό.π., σσ. 50-55.

[14] Βελουδής, Γεώργιος (επιμ.), Διήγησις Αλεξάνδρου του Μακεδόνος, Ερμής, Αθήνα 1977.

[15]  Βλ. Αθανάσιος Ψαλίδας  Αἰ­κα­τε­ρί­να ἡ Β΄, ἤ­τοι ἱ­στο­ρί­α σύν­το­μος τῆς ἐν τῇ ὁ­δοι­πο­ρί­ᾳ αὐ­τῆς πρὸς τοὺς ἐν Νίζ­νη καὶ Ταυ­ρί­α Γραι­κοὺς ὑ­π’ αὐ­τῆς δει­χθεί­σης εὐ­νοί­ας. Βιέννη 1792 Ευγένιος Βούλγαρις, Στοχασμοί εις τους παρόντας κρισίμους καιρούς του Οθωμανικού Κράτους, Πετρούπολη 1771-1772.

Συνέντευξη του Vasko Gligorijevic για τον ψευδο-Μακεδονισμό

Συνέντευξη για τον ψευδο Μακεδονισμό της ΠΓΔΜ

-Κύριε Γκλιγκόροφ, είστε γνωστός αγωνιστής της ελευθερίας και της δημοκρατίας και υπερασπιστής των δικαιωμάτων των Ελλήνων στα Σκόπια ( FYROM), όπου ζείτε. Ποια είναι η καταγωγή και ποια η εθνικότητά σας;

-Σας ευχαριστώ που μου παρέχετε ένα βήμα για συνέντευξη. Πρωταρχικά ο αγώνας μου στηρίζεται στην καθολική ισχύ της αλήθειας που πολλοί άνθρωποι φαίνεται να αγνοούν στην κοινή μας καμπή της ιστορίας. Παρότι δε θα χαρακτήριζα τη δράση μου ηρωική με την αυστηρή έννοια του όρου, συμβάλλει στη μεγαλύτερη δυνατή κατανόηση της γεωπολιτικής και εθνοψυχολογικής –πολιτιστικής εικόνας. Και στις δύο περιπτώσεις η προσέγγιση τείνει να είναι ταυτόχρονα ιστορική –ακαδημαϊκή και ρεαλιστική –ακτιβιστική.

Όσον αφορά την καταγωγή μου, είμαι από την πλευρά του πατέρα μου Σέρβος και ταυτόχρονα Σλάβος από το Βόρειο FYROM, όπου βρίσκονται οι πιο βαθιές μου ρίζες. Από την πλευρά της μητέρας μου κατάγομαι από τη βορειοδυτική Ελλάδα, επομένως είμαι εν μέρει Έλληνας. Αλλά η Ελλάδα, τα ιδανικά της κλασσικής αρχαιότητας, η έννοια του φιλότιμου και η αγάπη της ελευθερίας, αυτά είναι που με κάνουν να είμαι «Έλληνας στην καρδιά», όπως –πιστεύω- συμβαίνει με πολλούς ανθρώπους ανεξαρτήτως εθνικότητας. Η Ελλάδα ήταν και είναι φάρος των Ιδεών!

-Είστε ο ιδρυτής του Σλαβικού Φιλελληνικού Δικτύου, που ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τους στόχους του Δικτύου και για τη δραστηριότητά του αυτή;

-Το Σλαβικό Φιλελληνικό Δίκτυο, που τώρα έχει απαγορευτεί, ήταν μια μικρή ομάδα φοιτητών που άρχισε να στρέφεται στον ακτιβισμό, βασισμένη στην εφαρμογή της λεγόμενης «αμετάβλητης ιστορίας», αγνής από κάθε πολιτική επέμβαση. Με το να μην είμαστε πολιτικά ορθοί μέχρι και να είμαστε απεχθείς με όρους σύγκρουσης με το εμφανιζόμενο αλλόκοτο Ψευδομακεδονικό ιδεολόγημα ως δόγμα του FYROM αποτύχαμε στις προσπάθειές μας, επιτυγχάνοντας μερικώς να δημιουργήσουμε μια μικρότερη ομάδα με σχετική ακτιβιστική σκέψη και παντού σήμερα να μπορεί κανείς να δει σποραδικά αναμφισβήτητα ίχνη της επίδρασής μας.

Επαναλαμβάνω: H oμάδα διαλύθηκε στους ταραγμένους καιρούς, αλλά πρέπει να ανακαλούμε με ελπίδα και ζήλο το μύθο του φοίνικα.

-Ποιες άλλες μορφές έχει ο αγώνας σας εναντίον της κυβερνητικής προπαγάνδας των Σκοπίων;

-Για την ώρα είναι ατομικός και έχει τη μορφή θεωρητικής μελέτης και ανάλυσης, επαγρύπνησης και πληροφόρησης. Ο σκοπός είναι να μοιραστούμε με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, με τις αρχές της υγιούς αμοιβαίας συνεργασίας, ένα εύρωστο και χωρίς ρωγμές κορμό θεωρητικού υλικού για ιστορική ανάλυση. Αυτές οι σχέσεις βοηθούν την επικοινωνία στη Νότια Βαλκανική και την κυκλοφορία της γνώσης που σε κάποια μελλοντική εποχή θα στεφθεί με επιτυχία από τη δράση των λίγων και αποτελεσματικών. Η κατάλυση του Ψευδομακεδονισμού είναι βασική προϋπόθεση για να εγκαθιδρυθεί ριζικά νέος τρόπος να συνεργαστούμε και να πετάξουμε τον ψευδοπατριωτισμό του Γκρούεφσκι στη χωματερή της ιστορίας! Και την κοινωνική παθολογία επίσης…

-Ως ιστορικός ερευνητής ποια γνώμη έχετε τελικά για το ζήτημα του ονόματος του FYROM;

-Η άποψή μου είναι ότι η καινούρια Δημοκρατία δε θα έπρεπε να περιέχει το όνομα Μακεδονία, το οποίο θα εμφανίζεται ως φορέας εθνικού προσδιορισμού για περίπου 65-75% Βούλγαρους, 6-8% Έλληνες και συγγενικούς Ελληνο-Βλάχους, περίπου 7-15% Σέρβους και μερικές άλλες μικρότερες ορθόδοξες ομάδες, που είναι επιφανειακά «εκμακεδονισμένες». Λόγω και ενός 27% Αλβανών σ΄ αυτή τη χώρα και περίπου 10% άλλων, έχω επινοήσει τον όρο «POVARDARJE”, δηλ. χώρα του Βαρδάρη, περιοχή μέσα και γύρω από τον ποταμό Βαρδάρη, που είναι από κάθε άποψη κατάλληλος για τη χώρα. Όσον αφορά τους Σλάβους η πολιτιστική επανάκτηση των αρχαϊκών όρων «Σέρβοι» και «Βούλγαροι» με νομικά και άλλα μέτρα θα περιορίσει τον αριθμό των Ψευδομακεδόνων σε θυλάκια φανατικών που θα απομένουν διάσπαρτα εδώ κι εκεί. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα περίπλοκο έργο που πρέπει να γίνει από ιστοριογραφική σκοπιά στην εθνολογία και επίσης ελέγχοντας τις παροδικές πραγματικότητες. Οι Βούλγαροι στο FYROM πρέπει να θεωρηθούν ως μια ομάδα που αργά αλλά σίγουρα θα αναδομήσει τις ρίζες της, οι οποίες αλλοιώθηκαν από το Γιουγκοσλαβικό κομμουνισμό.

-Ποια υπήρξε η επιρροή των προσπαθειών σας στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες;

-Κυρίως υποστηρικτική, αν και αρχικά όχι χωρίς σκεπτικισμό. Αλλά αργότερα εμφανίστηκε ένα δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών που ενισχύθηκε από ποικίλα είδη εργασιών πλήθους ανθρώπων κάθε κατηγορίας. Το ελληνικό κράτος θα πρέπει να γνωρίζει-και το ανακάλυψε από το παράδειγμά μου-ότι κάτω από την επίφαση του Ψευδομακεδονισμού υπάρχουν άνθρωποι που διατηρούν με πίστη την αρχαϊκή τους ταυτότητα, διατρανώνοντας την αλήθεια που σίγουρα κανείς δεν μπορεί να ανασκευάσει.

- Οι αγώνες σας ως ακτιβιστή και οι φιλελληνικές σας θέσεις προκάλεσαν τη βίαιη αντίδραση του Ψευδομακεδονικού κράτους. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τις διώξεις που έχετε υποστεί;

-Είναι επιβεβλημένο να αποφεύγω να εκθέτω τις διάφορες δικαστικές διαδικασίες, κυρίως των γεγονότων του 2009. Στο διαδίκτυο μπορείτε να βρείτε πολλές πληροφορίες για τα κυριότερα γεγονότα και τις ημερομηνίες. Έτσι, όλοι όσοι ενδιαφέρονται θα δουν το σταλινισμό και τον ανελεύθερο χαρακτήρα του καθεστώτος του VMRO (πρόκειται για το κόμμα του Γκρούεφσκυ), παίρνοντας παράδειγμα από αυτά τα γεγονότα που τον αποδεικνύουν με τον πιο τεκμηριωμένο τρόπο.

-Ποια ήταν η επίσημη αντίδραση της Ελλάδας στις διώξεις και τις φυλακίσεις σας; Σας υποστήριξαν κάποιοι ελληνικοί φορείς;

-Πολλοί Έλληνες ως άτομα, άνθρωποι με τους οποίους είχα επαφή από παλιότερα και άνθρωποι που μου εμφανίστηκαν τότε, μου συμπαραστάθηκαν και με βοήθησαν σ΄ εκείνες τις ώρες. Σε αυτό το σημείο τους εκφράζω για άλλη μια φορά την ευγνωμοσύνη μου, γιατί αναχαίτισαν την αναβίωση μιας εξαιρετικά φαύλης μεθόδου επίθεσης που επιβάλλει τη σιωπή στους ανθρώπους.

-Πιστεύετε ότι βρίσκεστε ακόμη σε κίνδυνο; Ποια είναι τα σημερινά σας προβλήματα στη χώρα σας;

-Ο κίνδυνος υπάρχει και θα γίνεται όλο και μεγαλύτερος. Αλλά δε θα συνθηκολογήσω τώρα που έχω κατανοήσει το κορυφαίο πρόβλημα που εμποδίζει την κοινωνική ανάπτυξη και –πραγματικά-απειλεί την ειρήνη στα Βαλκάνια! Όντας σε εξαιρετική θέση ως προς την ποιότητα των πηγών πληροφόρησης, δουλεύω σε συνεργασία με διάφορες αντιπολιτευτικές ομάδες στο FYROM.

-Με ποιους τρόπους νομίζετε ότι θα μπορούσε να σας βοηθήσει η Ελλάδα να συνεχίσετε τη ζωή και τη μάχη σας;

-Μόνο με μια πνευματική υποστήριξη που θα προσφέρεται με διαφάνεια και δραστικότητα σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών και με συνακόλουθες. μορφές ακτιβισμού που θα έχουν ορθούς στόχους.

-Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

-Οι θεοί γελούν όταν οι θνητοί κάνουν σχέδια.

-Μιλήστε μας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Σέρβοι στα Σκόπια.

-Πρωταρχικά, υπάρχει μια πιθανότητα αφομοίωσης από συγγενικούς, αλλά διαφορετικούς βασικούς πληθυσμούς στο FYROM που μερικές φορές έχουν μια εντελώς άλλη νοοτροπία. Και πρακτικά αυτοί οι πληθυσμοί, που περισσότερο απαντώνται στα ανατολικά και κάποια κεντρικά τμήματα της χώρας, αποτελούνται από Βουλγάρους, που είναι ελαφρώς αλλαγμένοι. Ο Σερβικός παράγοντας και στο FYROM και στη Σερβία και σε άλλες χώρες, όπως και στη σερβική διασπορά (που προέρχεται κυρίως από μετανάστες από FYROM) θα πρέπει να αποκαταστήσει την κληρονομιά του και να ξεκαθαρίσει τα όρια της διαφορετικότητάς του. Πάνω σε αυτά τα μελλοντικά θεμέλια η Σερβική κοινότητα στο FYROM μπορεί να αρχίσει να οικοδομεί ισχυρότερα μέσα διατήρησης της αυθεντικής της ταυτότητας, για την οποία δεν υπάρχει φόβος να οδηγηθεί σε αφομοίωση από την τεχνητή ψευδομακεδονική κοινότητα.

-Ποιο είναι το όραμά σας για τις Σλαβο-Ελληνικές σχέσεις;

-Υπάρχουν επί 1500 χρόνια και βασίζονται σε πολλές κοινές αξίες, μερικές από τις οποίες είναι κυρίως ελληνικές, που απορροφήθηκαν πρωταρχικά, αλλά όχι αποκλειστικά με τις Βυζαντινο-Σλαβικές επαφές. Υπάρχουν πολλές σύγχρονες πιθανότητες συνεργασίας και οι Σλάβοι του FYROM (των οποίων η ιδεολογία ισχυρίζεται ότι δεν είναι Σλάβοι) δε θα έπρεπε να θεωρούνται ως τυπικοί, ότι π.χ. έχουν ένα τρόπο σκέψης που είναι κοινός για όλα τα Σλαβικά έθνη.

-Κύριε Γκλιγκόροφ, κατά τη γνώμη μας είστε ένας σύγχρονος ήρωας, αν και είστε πολύ νέος άνθρωπος. Τι θα συμβουλεύατε τους Έλληνες και ιδιαίτερα τους νέους Έλληνες;

-Να συνεχίσουν σθεναρά να προχωρούν μέσα στη γεωπολιτική σύγχυση του εικοστού πρώτου αιώνα, έχοντας στο νου τις αρετές του ελληνισμού. Με τις αξίες που υποστηρίχθηκαν από το Σωκράτη, με την πατριωτική επαγρύπνηση του Λεωνίδα, με την αίσθηση της πολιτιστικής αποστολής του Αλέξανδρου και με υψηλό φρόνημα απέναντι στις δυνάμεις του απρόσωπου, ουτοπικού κοσμοπολιτισμού, για να κατακτήσουν την ελευθερία μόνοι τους και για τους εαυτούς τους και για τις επόμενες γενιές.

πηγή: Fx-news.gr

ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ;
Ή Ο ΣΩΖΩΝ ΕΑΥΤΟΝ ΣΩΘΗΤΩ;

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΥ

Η καθιερωμένη εβδομάδα βιώσιμης ανάπτυξης διοργανώνεται και φέτος στην Κέρκυρα με κεντρικό θέμα τα "ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ".
Θεωρώντας ως μόνη διέξοδο από την καθολική παρακμή την αποφασιστική δέσμευση και σύμπραξη των ζωντανών τοπικών δυνάμεων σε (πανελλαδική κλίμακα) σε συγκεκριμένους, πρακτικούς υλοποιήσιμους αναπτυξιακούς στόχους, επιλέξαμε τα Τοπικά Σύμφωνα Ανάπτυξης ως το κύριο θέμα της εβδομάδας για το 2011.
Ασφαλώς και δεν επιδιώκουμε ένα ακόμα θεωρητικό αναπτυξιακό συνέδριο. Ασφαλώς δεν προσβλέπουμε σε ένα συνέδριο διακηρύξεων περί της χρησιμότητας, συνεργασίας μεταξύ τομέων και κλάδων της τοπικής οικονομίας, φορέων της τοπικής κοινωνίας.
Ερχόμαστε να αξιοποιήσουμε την διαλυτική κρίση που συγκλονίζει και απειλεί συθέμελα τη τοπική αλλά και την εθνική μας οικονομία ως ευκαιρία για ένα αναγεννητικό ξεκίνημα,
Ερχόμαστε να αναδείξουμε την ανάγκη για ένα νέο ήθος εργασίας, αλλά και συνεργασίας όλων των ζωντανών δυνάμεων που έχουν απομείνει σε κάθε τοπική κοινωνία.
Η κρίση δεν ξεπερνιέται με δελτία τύπου των κομμάτων, με δελτία ειδήσεων των καναλιών, με αποφάσεις καθοδηγητικών οργάνων, ούτε με εξωτερικό ή εσωτερικό δανεισμό. Εκτός εάν ο δανεισμός χρησιμοποιείται αναπτυξιακά, χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της θέσης της χώρας στον παγκόσμιο καταμερισμό γνώσης και εργασίας και δεν χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση προηγούμενων χρεών.
Η έξοδος από την κρίση διασφαλίζεται μόνον από την αλλαγή της θέσης και της σχέσης.
Στην τοπική ανασυγκρότηση δεν θα περάσουμε υπογράφοντας ένα τοπικό αναπτυξιακό συμβόλαιο, αλλά βήμα, βήμα, χτίζοντας κλάδο, κλάδο, τομέα, τομέα, φορέα, φορέα, μικρά νικηφόρα βήματα εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης, πραγμάτωσης στόχων. Το κόστος της αδιαφορίας όλων για όλους, ή το χειρότερο του πολέμου όλων εναντίον όλων έχει δώσει τους καρπούς του.
Τοπική ανάπτυξη χωρίς πραγματική συνεργασία τοπικών φορέων δεν μπορεί να επιτευχθεί. Μπορεί να έχουμε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Κέρκυρα αλλά κερκυραϊκή οικονομία δεν έχουμε. Η οικονομία είναι κερκυραϊκή όταν οι κλάδοι και οι τομείς της, όταν οι επιχειρήσεις που λειτουργούν σαυτήν θέτουν το γενικότερο τοπικό συμφέρον, το φυσικό κεφάλαιο, το ανθρώπινο κεφάλαιο όχι ως πόρους προς εκμετάλλευση, αλλά ως πόρους προς δημιουργική αξιοποίηση και ανάπτυξη. Η παραγωγική προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών βιώσιμης ζήτησης , προϊόντων που είναι δύσκολο ή ακατόρθωτο να υποκατασταθούν καθιστά την οικονομία του νησιού βιώσιμη.
Η διασφάλιση τέτοιας συμμετοχής, της τοπικής οικονομίας στην παγκόσμια, προϋποθέτει κατάλληλες επιχειρήσεις (φυσικά και επιχειρηματίες). Επιχειρήσεις ικανές να προβλέπουν και να προετοιμάζονται για το μέλλον, να μεταλλάσσονται όταν πρέπει, να συνεργάζονται μεταξύ τους.
Ο πόλεμος όλων εναντίον όλων δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να επιβιώσει.
Σε μια τέτοια λογική, σε ένα τέτοιο αναπτυξιακό μοντέλο, το νησί στο σύνολο του γίνεται ανταγωνιστικότερο, σε σχέση με άλλες τοπικές οικονομίες, Το νησί βελτιώνει την θέση του και την σχέση του στο διεθνή καταμερισμό εργασίας.

Υπάρχουν Σλαβομακεδόνες;

Με ένα σημαντικό άρθρο του ο Κ. Χολέβας ξεκαθαρίζει ένα ζήτημα, το οποίο από άγνοια, ημιμάθεια ή ιδεοπληξία, ορισμένοι το επαναφέρουν συχνά στην επιφάνεια, Αναφέρομαι στον περιβόητο όρο Σλαβομακεδόνες, που προέκυψε ως συνέπεια των αποφάσεων της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας (ΒΚΟ) στις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, οι οποίες επικυρώθηκαν οριστικά από το 5ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς (17-6 έως 8-7-1924), που δέχθηκε ως ορθό και επαναστατικό το σύνθημα της ΒΚΟ για "ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη".

Η θέση αυτή υιοθετήθηκε πλήρως στο Τρίτο Έκτακτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Κ) που διεξήχθη από 26-11 έως 3-12-1924, με την επικράτηση της γραμμής Πουλιόπουλου, ο οποίος κατέλαβε τη θέση του γενικού γραμματέα και το ΣΕΚΕ(Κ) μετονομάσθηκε σε ΚΚΕ. Ο όρος ανασύρεται κατά περίπτωση για να περιγράψει μια φαντασιακή εθνότητα, την οποία Σκοπιανοί και σκοπιανολάγνοι κάθε αποχρώσεως και προελεύσεως χρησιμοποιούν κατά κόρον ως βάση της επιχειρηματολογίας τους. Πιστεύω ότι το κείμενο που ακολουθεί πρέπει να μελετηθεί πολύ προσεκτικά.

Λανθασμένοι οι όροι

Σλαβομακεδονία και Σλαβομακεδόνες

Του Κωνσταντίνου Χολέβα

Από τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης κ. Γιάννη Μπουτάρη και από ορισμένους άλλους Έλληνες προτείνεται ο όρος «Σλαβομακεδονία» ως μία μέση λύση για το πρόβλημα της ονομασίας του γειτονικού μας κράτους των Σκοπίων. Πρόκειται για λανθασμένη και ουτοπική πρόταση.

Πρώτον, διότι δεν πρόκειται ποτέ να δεχθούν αυτό το όνομα οι Αλβανοί, οι οποίοι αποτελούν το 30% του πληθυσμού της ΦΥΡΟΜ. Ήδη με την δύναμη των όπλων έδειξαν το 2001 την άρνησή τους να παραμείνουν μία απλή μειονότητα και καθημερινά αμφισβητούν τον κυρίαρχο ρόλο της σλαβικής πλειοψηφίας. Το κράτος των Σκοπίων είναι πολυεθνικό και ο όρος Σλαβομακεδονία εξυπηρετεί μόνο τη μεγαλύτερη εθνική κοινότητα τους Σλάβους ψευδομακεδόνες.

Δεύτερον, ούτε από πλευράς κυβερνήσεως και σλαβικής πλειοψηφίας στη ΦΥΡΟΜ υπάρχει διάθεση να δεχθούν ένα τέτοιο όνομα. Οι κυβερνώντες τη γείτονα χώρα επιδεικνύουν συνεχώς μεγαλύτερη αδιαλλαξία.

Τρίτον, διότι ούτε τα ελληνικά συμφέροντα εξυπηρετεί ένα τέτοιο όνομα. Αν με δική μας υπογραφή –ό μη γένοιτο-αναγνωρίσουμε αυτό το κράτος με όνομα που θα περιέχει τον όρο Μακεδονία, τότε σε λίγα χρόνια θα περιπέσει σε αχρησία το πρώτο συνθετικό (σλαβο-) και θα παραμένει διεθνώς το όνομα «Μακεδονία». Σκέτο και μόνο του. Και μάλιστα με τη δική μας υπογραφή. Σε τέτοια σύνθετα ονόματα συνήθως φεύγει γρήγορα το αδύναμο μέρος και μένει σε διεθνή χρήση το ιστορικά και γεωγραφικά ισχυρότερο. Θυμίζω την Υπεριορδανία, η οποία ιδρύθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε εδάφη υπό βρετανική τότε εντολή. Πολύ σύντομα έφυγε με απόφαση του Κοινοβουλίου το «Υπέρ» και η χώρα έγινε διεθνώς γνωστή ως Ιορδανία (στα αγγλικά λεγόταν Transjordan και έμεινε μόνο το Jordan, που αναφέρεται στον ιστορικό ποταμό Ιορδάνη).

Λανθασμένη, ιστορικά ατεκμηρίωτη και εθνικώς ασύμφορη είναι εξάλλου η χρήση εκ μέρους Ελλήνων συγγραφέων του όρου «Σλαβομακεδόνες», είτε χρησιμοποιείται για τους κατοίκους της ΦΥΡΟΜ είτε για τους Έλληνες Σλαβοφώνους-διγλώσσους της Βορείου Ελλάδος.

Οι κάτοικοι της ΦΥΡΟΜ αποτελούν, όπως προανέφερα, ένα πολυεθνικό μωσαϊκό. Όσοι από αυτούς είναι Σλαβικής καταγωγής είναι Σέρβοι ή Βούλγαροι, άρα δεν είναι Μακεδόνες. Η σερβική μειονότητα στα Σκόπια είναι αναγνωρισμένη και έχει δικό της κόμμα. Η βουλγαρική εθνική καταγωγή ενοχλεί την ηγεσία, διότι θυμίζει ότι το 1941 οι κάτοικοι των Σκοπίων υποδέχθηκαν τα γερμανοβουλγαρικά στρατεύματα με βουλγαρικές σημαίες. Επιπλέον αν αποδεχθούν επισήμως ότι οι περισσότεροι Σκοπιανοί είναι Βούλγαροι, τότε καταρρέει ο μύθος του «μακεδονικού έθνους». Πάντως πολλοί πολίτες της ΦΥΡΟΜ αποκτούν βουλγαρικό διαβατήριο και ο πιο γνωστός από αυτούς είναι ο πρώην Πρωθυπουργός Λιούπτσο Γκεοργκίεφσκι. Είναι χαρακτηριστική δήλωσή του το καλοκαίρι του 2008 ότι θέλει να αναλάβει Πρέσβυς της Βουλγαρίας στα Σκόπια. Ένας από τους πρώτους μετακομμουνιστικούς θιασώτες του «μακεδονισμού» τώρα καταφέρει ισχυρό πλήγμα στο τεχνητό αυτό έθνος προσθέτοντας επιπλέον ότι ουδεμία σχέση έχουν οι συμπολίτες του με τον Αλέξανδρο και τον Φίλιππο! Άρα οι Σλάβοι της ΦΥΡΟΜ δεν είναι Μακεδόνες. Όσοι όμως κάτοικοι της χώρας είναι πράγματι Μακεδόνες δεν είναι Σλάβοι. Διότι πρόκειται για τους ελληνικής καταγωγής, οι οποίοι ανήκουν σε δύο διακριτές ομάδες:

α) Τους γηγενείς Βλαχόφωνους Έλληνες του Μοναστηρίου, της Αχρίδας, της Ρέσνας, της Γευγελής, του Κρουσόβου, του Μοριχόβου κ.λπ. Τους έχουμε εγκαταλείψει επί δεκαετίες και είναι καιρός να τους καταμετρήσουμε μέσω της επίσημης απογραφής των Σκοπίων του Απριλίου 2011.

β) Τους πολιτικούς πρόσφυγες που έφυγαν από την Ελλάδα μετά τα δραματικά γεγονότα του 1946-49. Άρα: Στη ΦΥΡΟΜ υπάρχουν Σλάβοι που δεν είναι Μακεδόνες, υπάρχουν και Μακεδόνες που δεν είναι Σλάβοι διότι είναι Έλληνες, αλλά δεν υπάρχουν «Σλαβομακεδόνες».

Σε ιστορικές μελέτες συναντούμε τον όρο «Σλαβομακεδόνες» ως προσπάθεια προσδιορισμού των σλαβοφώνων-διγλώσσων κατοίκων της Βορείου Ελλάδος. Οι άνθρωποι, όμως, αυτοί κατά την περίοδο των ελληνοβουλγαρικών συγκρούσεων 1878-1943 δήλωναν είτε Έλληνες (οι Πατριαρχικοί του Μακεδονικού Αγώνος) είτε Βούλγαροι (οι Εξαρχικοί του Μακεδονικού Αγώνος). Ουδέποτε οι ίδιοι δήλωναν Σλαβομακεδόνες ούτε υπάρχει τέτοια εθνότητα σε Οθωμανικά έγγραφα ή σε αναφορές Ευρωπαίων διπλωματών ή περιηγητών. Ο όρος κατασκευάσθηκε από τη βιασύνη κάποιων Ελλήνων γραφειοκρατών να περιγράψουν τους σλαβοφώνους γύρω στο 1920-1930 χωρίς όμως να τους πουν «Βουλγαροφώνους». Υπήρχε τότε μεγάλη ανησυχία στην Αθήνα για τον βουλγαρικό αλυτρωτισμό και ο τεχνητός αυτός όρος θεωρήθηκε –κακώς- σαν μία λύση.

Ιδιαίτερη πολιτική φόρτιση πήρε η ονομασία «Σλαβομακεδόνες» κατά την περίοδο 1943-1944. Τότε υπήρχαν στη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία ολιγάριθμοι συμπατριώτες μας που εντάχθηκαν στη Βουλγαρική προπαγάνδα και προέβησαν σε σφαγές εναντίον Ελλήνων. Μην ξεχνούμε ότι οι Βούλγαροι φασίστες ήσαν η τρίτη κατοχική δύναμη μαζί με τους Γερμανούς του Χίτλερ και τους Ιταλούς του Μουσσολίνι. Όταν, όμως, άρχισε να καταρρέει ο άξονας φασισμού-ναζισμού με τις πρώτες νίκες των Συμμάχων, τότε οι συνεργάτες της βουλγαρικής ΟΧΡΑΝΑ στη Μακεδονία αποφάσισαν να αλλάξουν ιδεολογία και εθνικότητα. Μέσα σε μιά νύκτα από Βουλγαρόφιλοι ακροδεξιοί έγιναν Γιουγκοσλάβοι αριστεροί, οπαδοί του Τίτο. Και τους εξυπηρέτησε ο τεχνητός όρος «Σλαβομακεδόνες». Είναι μάλιστα γνωστή και η δράση του Σλαβομακεδονικού ΕΑΜ, του αποσχιστικού ΣΝΟΦ με τα σλαβικά αρχικά του, που συνεργάσθηκε με το ΚΚΕ, παρά τις επιμέρους διαφωνίες.
Συμπέρασμα: Ας σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε τους όρους Σλαβομακεδονία και Σλαβομακεδόνες, διότι είναι λανθασμένοι, διπλωματικά επικίνδυνοι και ιστορικά ταυτισμένοι με κινήματα που ήθελαν να αποσχίσουν τη Μακεδονία και τη Θράκη από την Ελλάδα.

Κ.Χ. 22.1.2011

Σημ. ΔΕΕ: Οι επισημάνσεις δεν υπήρχαν στο αρχικό κείμενο. Για την "πατρότητα" του όρου που πρωτοεμφανίσθηκε την δεκαετία του 1920 υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές.

Πηγή: http://ethnologic.blogspot.com/2011/02/blog-post_19.html


 

Περί Κρητικής αυτονομίας και άλλων τινών...

Η γνήσια και ηρωϊκή κρητική σημαία

Η "σημαία μαϊμού", σύμβολο της Οθωμανικής κυριαρχίας

ΠΕΡΙ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ:
ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ

Ανεξαρτησία της Κρήτης, Κρητική Πολιτεία και Κρητική σημαία. Θρυαλλίδα, προβοκάτσια, ή φούσκα; Ένα σοβαρό θέμα που υποβαθμίζετε όπως γινόταν και με το « Μακεδονικό» τα τελευταία 40 χρόνια με τα γνωστά αποτελέσματα.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, κυρίως στον χώρο του διαδικτύου, με αφορμή μερικά γεγονότα άρχισε να ανακινείται ένα θέμα με όρους, όπως Κρητική σημαία, Κρητική Πολιτεία και Ανεξάρτητη Κρήτη ή Λαϊκή Δημοκρατία της Κρήτης, που στους περισσότερους και μη έχοντες γνώση του θέματος, προκαλεί συναισθήματα εκπλήξεως, αμηχανίας, αλλά και θυμού. Θα κάνουμε μια προσπάθεια να μπει μια λογική σειρά και να γίνει μια ταξινόμηση των υπαρχόντων στοιχείων.Υπάρχει η άποψη, ότι θέματα τέτοιου είδους δεν πρέπει να δημοσιεύονται ή να αναδημοσιεύονται, γιατί επιτυγχάνουν το αντίθετο απ’ ότι επιδιώκουν, ρίχνοντας «νερό στον μύλο» αυτών που υποκινούν τέτοιες καταστάσεις. Είναι μια άποψη καθ’ όλα σεβαστή. Απ’ την άλλη όμως, ζούμε στην εποχή και κοινωνία της επικοινωνίας και της πληροφόρησης, όπου την πληροφορία δεν μπορεί να την σταματήσει κανείς, ούτε και γίνεται να χώνουμε το κεφάλι μας στην άμμο, στρουθοκαμηλίζοντας. Τέτοιες πρακτικές, θυμίζουν περισσότερο ολοκληρωτικά καθεστώτα όπου η γνώμη, και η ελευθερία έκφρασης είναι άγνωστες λέξεις και την θέση τους παίρνουν η λογοκρισία και η αυτοφίμωση. Ευτυχώς σαν Έλληνες δεν έχουμε την ατυχία να ζούμε σε τέτοιο περιβάλλον. Το όλο θέμα έχει σαν αφετηρία την ημερομηνία 1912-13 κατά την οποία υπογράφεται η Συνθήκη του Λονδίνου. Μέχρι τότε η Κρήτη κι από το 1898, αποτελούσε αυτόνομη επαρχία της οθωμανικής αυτοκρατορίας, με όνομα «Κρητική Πολιτεία» και είχε δική της σημαία.

Η σημαία της «Κρητικής Πολιτείας»

Η σημαία της «Κρητικής Πολιτείας» βασίζονταν στην ελληνική σημαία. Το πρώτο όμως από τα τεταρτημόρια (χρώματος ερυθρού) το οποίο απεικόνιζε το αστέρι, συμβόλιζε και δήλωνε την επικυριαρχία του σουλτάνου στο νησί (και όχι την τουρκική μειονότητα, όπως, είτε σκοπίμως είτε από άγνοια υποστηρίζουν με παρρησία αρκετοί). Θα πρέπει να τονιστεί εδώ, ότι ουδέποτε υπήρξε ανεξάρτητο κράτος της Κρήτης, αλλά μια (ημι)αυτόνομη και πλήρως ελεγχόμενη περιοχή από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Ως εκ τούτου, η σημαία δεν συμβόλιζε την ανεξάρτητη Κρήτη (όπως δυστυχώς, λανθασμένα πιστεύουν πολλοί), αλλά την υποταγή στην Οθωμανική Πύλη, καθώς το νησί εξακολουθούσε να αποτελεί εδαφικό τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Επιπλέον, η συγκεκριμένη σημαία, ουδέποτε αποτέλεσε αγωνιστικό λάβαρο ή επαναστατικό σύμβολο που καθιερώθηκε από τους Κρήτες, αλλά ήταν μια επινόηση των Μεγάλων Δυνάμεων. Η εξωτερική πολιτική του νησιού παρέμεινε δέσμια των «προστατών» του. Η Κρητική Πολιτεία δεν είχε δικαίωμα πολέμου κι οι σχέσεις της με άλλα κράτη περνούσαν, ουσιαστικά, από την έγκριση των Μεγάλων Δυνάμεων.

Οι συνθήκες και το… «δημοψήφισμα»

Σύμφωνα με την συνθήκη του Λονδίνου (η οποία δεν επικυρώθηκε, καθώς μεσολάβησε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος, ήταν όμως δεσμευτική για τους Σύμμαχους), μεταξύ άλλων αποφασίζεται η απελευθέρωση της Κρήτης από την Τουρκία και στην ουσία ανοίγει ο δρόμος για την ένωση του νησιού με την Ελλάδα, με εγγυήτριες τις μεγάλες δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία). Στο σημείο αυτό αρχίζει η παραφιλολογία με την υποτιθέμενη ύπαρξη ενός όρου στην συνθήκη, η οποία προέβλεπε την διεξαγωγή δημοψηφίσματος στην Κρήτη σε 100 χρόνια (δηλαδή το 2013), μέσω του οποίου οι κάτοικοι της Κρήτης θα αποφάσιζαν αν η Κρήτη θα παρέμενε ενωμένη με την Ελλάδα, ή θα προχωρούσε σαν ανεξάρτητο κράτος. Ο όρος αυτός είναι παντελώς ανύπαρκτος. Η συνθήκη του Λονδίνου είναι σαφής και δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Στο απόσπασμα από την συνθήκη του Λονδίνου που αφορά την Κρήτη δεν γίνεται αναφορά σε κανέναν όρο. Η επόμενη συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 10 Αυγούστου 1913, επικύρωσε οριστικά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Η φράση που αναφέρεται στην Κρήτη, είναι επίσης σαφής και πουθενά δεν διαφαίνεται ο όρος περί δημοψηφίσματος: Υπάρχει όμως κι ένας ακόμα ισχυρισμός. Η ύπαρξη ενός «ιδιωτικού συμφωνητικού» μεταξύ Ελλάδος και Κρήτης που προέβλεπε το παραπάνω δημοψήφισμα. Κι αυτός ο ισχυρισμός όμως είναι ανυπόστατος. Αφ’ ενός κανείς δεν μπορεί να αποδείξει την ύπαρξή του (ούτε οι άμεσα «ενδιαφερόμενοι» που το επικαλούνται) κι αφ’ ετέρου δεν υπήρχε καμία λογική στην ύπαρξη και υπογραφή ενός τέτοιου συμφωνητικού. Η Κρήτη αγωνίστηκε για την ελευθερία της κι όχι για ανεξαρτησία. Ο στόχος ήταν ένας και μοναδικός: «Ένωσις ή Θάνατος».

Οι πρώτες κινήσεις

Το θέμα άρχισε να ανακινείται στα τέλη της δεκαετίας του 70 και γνώρισε μια έξαρση στην δεκαετία του 80. Από το 1977, πράκτορες της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας Μοσάντ, «μεταμφιεσμένοι» σε επιχειρηματίες-επενδυτές, περιέτρεχαν τη Μεγαλόνησο και προσπαθούσαν να πείσουν τους εύπορους κυρίως Κρήτες, ότι η Κρήτη είναι αυτάρκης και θα έπρεπε να είναι ανεξάρτητη. Προς τιμήν τους, η συντριπτική πλειοψηφία των Κρητικών που άκουσαν αυτή την θεωρία, κυνήγησαν τους Ισραηλινούς πράκτορες με πέτρες και μπαλωθιές. Στις αρχές του 1990 οι Αρχές της Κρήτης άρχισαν να επικεντρώνουν τις έρευνές τους γύρω από κάποιες ανώνυμες ευχετήριες επιστολές που αποστέλλονταν σε τοπικές εφημερίδες παραμονές Πρωτοχρονιάς και Πάσχα. Στις επιστολές αυτές υπήρχαν σκίτσα που παρουσίαζαν την Ελλάδα ως ένα τέρας, που άπλωνε το χέρι του και στραγγάλιζε την Κρήτη.

Αμερικανικές κυβερνητικές υπηρεσίες, δεκάδες πανεπιστήμια των ΗΠΑ, τα καναδικά ταχυδρομεία, εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων (όπως η αεροπορική εταιρεία United Airlines) ακόμη και επιστημονικοί φορείς παγκοσμίου κύρους, όπως η Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος, η γνωστή μας ΝΑSΑ, έχουν εμπλακεί σε μια πρωτοφανή πρόκληση σε βάρος του νησιού, χαρακτηρίζοντας σε επίσημα έγγραφα και στις ιστοσελίδες τους στο διαδίκτυο την Κρήτη ως ανεξάρτητη κρατική οντότητα. Αφέλεια χαρακτηριστική της παροιμιώδους άγνοιας των Αμερικανών για τη γεωγραφία του πλανήτη και την ιστορία των χωρών, ή μήπως μια σκοπιμότητα με απρόβλεπτες διαστάσεις για το μέλλον και ένα παιχνίδι σε βάρος της Κρήτης, της Ελλάδας; Η απίστευτη αυτή ιστορία αποκτά έντονες πολιτικές διαστάσεις διότι οι αναφορές παραείναι πολλές για να πρόκειται για απλό λάθος γεωγραφικού προσδιορισμού.

Το υπουργείο Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών, περιέγραφε τη διαδικασία που μπορούν να ακολουθούν επιχειρηματίες προκειμένου να απλοποιούν τον τελωνειακό έλεγχο, χάρη στη χρήση μιας προσωρινής δήλωσης, γνωστής ως ΑΤΑ (Temporary Admission). Στο ενημερωτικό σημείωμα που περιλαμβάνει τις πιο συχνές ερωτήσεις των πολιτών, γνωστό ως FAQ (Frequently Asked Questions), οι Αμερικανοί συμπεριλαμβάνουν και τη λίστα των χωρών που κάνουν δεκτές αυτές τις προσωρινές δηλώσεις εκτελωνισμού προϊόντων. Εκεί κάπου ανάμεσα σε 90 αναγραφόμενες χώρες υπάρχει και η αναφορά στην… Κρήτη ως ανεξάρτητο κράτος!

Σε δεκάδες αμερικανικά πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών η Κρήτη καταγράφεται ως ανεξάρτητο κράτος, γεγονός που προκαλεί εύλογο προβληματισμό, καθώς, αν ένα τέτοιο λάθος συγχωρείται από γραφειοκράτες, όπως οι άνθρωποι των υπουργείων, είναι ασυγχώρητο για ανθρώπους του πνεύματος. Η λίστα είναι μεγάλη και αξιοσημείωτη. Η Κρήτη δε γλιτώνει όμως την… ανεξαρτησία της ούτε από τα καναδικά ταχυδρομεία, τα οποία γνωστοποιούν ότι αν θέλουν να επικοινωνήσουν ταχυδρομικά με το νησί μας μπορούν να στείλουν κι αυτοί ό,τι θέλουν ταχυδρομικά στη… χώρα Κρήτη ή στη νήσο Κέρκυρα, που επίσης καταγράφεται ως… κράτος, ενώ η Νότια Αφρική δε θα νοιαστεί πολύ για το τι γίνεται στην Κρήτη αφού σύμφωνα με την κυβέρνηση τους και τα επίσημα έγγραφα της, το 2003 τους πήγαν μόλις 2 Κρητικοί ενώ οι Έλληνες ήταν 7,732. H UNESCO μας πληροφορεί ότι και η Κρήτη είναι μέσα στις χώρες που συμμετέχουν στο Global Ocean Observing System (το 2003). Στο γνωστό πρόγραμμα εγγραφής σε DVD Avi2dvd, μαθαίνουμε ότι το συγκεκριμένο λογισμικό υποστηρίζει και την… κρητική διάλεκτο! Αν και οι προγραμματιστές δηλώνουν πως δεν έχουν σχέση με αποσχιστικά κινήματα και τα συναφή, είναι απορίας άξιον πως τελικά η κρητική σημαία δεσπόζει δίπλα στις υπόλοιπες επίσημες εθνικές σημαίες (και πρώτη- πρώτη μάλιστα!). Ένα άλλο συμβάν έλαβε χώρα πρόσφατα στην Κορσική στα πλαίσια των «Παιχνιδιών των Νήσων» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αποστολή της Κρήτης καταφθάνοντας στο αεροδρόμιο της Κορσικής ήρθε αντιμέτωπη με μια δυσάρεστη έκπληξη. Οι διοργανωτές στα επίσημα έντυπα που μοίραζαν εμφάνιζαν την Κρήτη με τη σημαία της Κρητικής Πολιτείας σε αντίθεση με την αποστολή της Κέρκυρας που συμβολίζονταν με την ελληνική σημαία. Όπως ήταν αναμενόμενο, η διαπίστωση αυτή αιφνιδίασε τους νομάρχες της Κρήτης και τους υπόλοιπους φορείς που συμμετείχαν στην αποστολή, οι οποίοιεξοργισμένοι ενημέρωσαν τον περιφερειάρχη Κρήτης, Σεραφείμ Τσόκα ο οποίος ήρθε σε επικοινωνία με τα Υπουργεία Εξωτερικών και Εσωτερικών. Από την περιφέρεια Κρήτης εστάλη διάβημα διαμαρτυρίας προς τη διοργανώτρια Αρχή των Αγώνων, στο οποίο μεταξύ άλλων τονίζονταν: «Θα θέλαμε να σας πληροφορήσουμε ότι η Κρήτη αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής επικράτειας και κατ’ επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκπροσωπείται από το επίσημο σύμβολο του ελληνικού κράτους, την ελληνική σημαία». Η κρητική αντιπροσωπεία απαίτησε να αποσυρθούν τα επίσημα έντυπα που θέτουν ζήτημα αυτονομίας της Κρήτης και ζήτησαν να κυκλοφορήσουν νέα. Στα νέα φυλλάδια πρέπει να ζητείται συγνώμη γι αυτό το σοβαρό θέμα που άπτεται των εθνικών συμφερόντων της Ελλάδας. Έχοντας δει σημεία και τέρατα στη νεοελληνική Οδύσσεια, δεν μας είναι εύκολο να πεισθούμε ότι η άκρη του νήματος της νέας «Κρητικής Πολιτείας» βρίσκεται στα χέρια μιας χούφτας «βλημάτων». Άλλωστε το κράτος του Ισραήλ και η Διεθνής του Σιωνισμού, έχουν κατά καιρούς κυκλοφορήσει μέσω ημιεπίσημων διαύλων τους, χάρτες που συμπεριλαμβάνουν και την Κρήτη στην πρέπουσα ισραηλινή επικράτεια. Και δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που ο Αμερικανός διοικητής της βάσεως των Γουρνών, ύψωσε σε δεξίωση το ποτήρι του στην υγεία της…53ης πολιτείας των Η.Π.Α., εννοώντας την Κρήτη και ισχυριζόμενος ότι είχε πιεί κάτι παραπάνω και …αστειεύτηκε. Όταν όμως σε όλες τις κρητικές πανεπιστημιακές σχολές λειτουργούν αυτονομιστικές γιάφκες από τα ενεργούμενα των έξω-ελλαδικών συμφερόντων, μόνο αστείο δεν είναι το όλο θέμα.

Το επόμενο επεισόδιο έλαβε χώρα στο Παγκρήτιο Στάδιο. Μία τεράστια σημαία της Κρητικής Πολιτείας που ανάρτησαν στην κερκίδα νεαροί από τα Μάλια στην έναρξη της διεξαγωγής του τελικού Κυπέλλου ΕΠΣΗ στο Παγκρήτιο Στάδιο (ο οποίος μεταδιδόταν απευθείας από την «ΚΡΗΤΗ ΤV»), κινητοποίησε τις αστυνομικές Αρχές, που ζήτησαν να αποσυρθεί και να διπλωθεί τάχιστα. Οι νεαροί δεν προέβαλαν αντίρρηση, ωστόσο πριν κατεβάσουν το πανό (στο οποίο αναγραφόταν «Ανεξαρτησία 2012») έσπευσαν να τραβήξουν αναμνηστικές φωτογραφίες, καμαρώνοντας μπροστά από τη σημαία. Την επόμενη μέρα, ο βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ Βασίλης Κεγκέρογλου υποδέχτηκε στη Βουλή τούς μαθητές ενός σχολείου του Ηρακλείου και τότε αντιλήφθηκε ότι στην πλάτη της μπλούζας είχαν «σταμπάρει» τη σημαία της Κρητικής Πολιτείας. Ευλόγως ο άνθρωπος παραξενεύτηκε και έσπευσε να διευκρινίσει στους μαθητές ότι η συγκεκριμένη σημαία δε συμβολίζει την επανάσταση, αλλά είχε επιβληθεί από τις μεγάλες δυνάμεις στην Κρητική Πολιτεία. Είναι πάντως απορίας άξιο πώς οι μαθητές αυτοί έφτασαν στο σημείο να «φιγουράρουν» με τη σημαία της Κρητικής Πολιτείας στις μπλούζες τους. Ποιος και γιατί τους… ενέπνευσε άραγε; Κληθείς να σχολιάσει τόσο το περιστατικό του Παγκρητίου όσο και αυτό με το σχολείο, ο κ. Κεγκέρογλου υποστήριξε ότι κανένα θέμα δεν είναι δύσκολο, αρκεί κάποιος να το αντιμετωπίζει με νηφαλιότητα και με ενημέρωση. Επαναστατικός εμφανίστηκε οβουλευτής της Ν.Δ. Κώστας Μπαντουβάς, ο οποίος διεμήνυσε ότι αν υπάρξει τέτοια κίνηση (που σαφέστατα κατά τον ίδιο υποκινείται από άτομα εκτός μεγαλονήσου) «θα μας βρουν απέναντι τους και θα τους κόψουμε τα κεφάλια». Ο κ. Μπαντουβάς, αναφερόμενος στα «πολλά κιλά αίμα» που έδωσαν οι Κρήτες για να αποτινάξουν τουρκικό και βενετσιάνικο ζυγό, τόνισε ότι, αν υπάρχει μία μειοψηφία που επιχειρεί ένα τέτοιο ατόπημα, τότε σίγουρα «πρόκειται για ηλίθιους» που επιδιώκουν να δημιουργήσουν πρόβλημα αυτονομίας. «Κάλλιο να σε βαστά η μάνα σου και ας είναι να σε βαστά από τους αστραγάλους με το κεφάλι ίσια κάτω», δήλωσε με νόημα ο Ηρακλειώτης βουλευτής. Ένα ακόμα κρούσμα σημειώθηκε από την τοπική αεροπορική εταιρία Sky Express (ιδρύθηκε το 2005), η οποία εδρεύει στο Ηράκλειο κι ανήκει σε έναν πρώην πιλότο της Ολυμπιακής, τον Μιλτιάδη Τσαγκαράκη. Η εν λόγω αεροπορική εταιρία επέλεξε ως έμβλημά της, την σημαία της Κρητικής Πολιτείας. Μετά από διαμαρτυρίες αναγκάστηκε να το αποσύρει και να το αντικαταστήσει, με «βαριά καρδιά» όμως καθώς φαίνεται κι από την ανακοίνωση που κοσμεί την ιστοσελίδα της, μέσα από την οποία παραδίδονται και κάποια… «μαθήματα ιστορίας». Στον Άγιο Νικόλαο φαίνεται πως η «κατοχή» της Κρήτης από την Ελλάδα έληξε και η ανεξαρτησία έχει ήδη πραγματοποιηθεί, καθώς η σημαία της «Κρητικής Πολιτείας» ανερτήθη σε ιστό και σε εμφανές σημείο της πόλης. Τεράστια έκταση έχει πάρει το θέμα και στο διαδίκτυο με δεκάδες ύποπτες και προβοκατόρικες ιστοσελίδες χωρίς όμως ακόμα η οργάνωση (ή κίνημα) για την ανεξαρτησία της Κρήτης να έχει κάποιο επίσημο έντυπο, ή ιστοσελίδα. Όπως και να έχει πάντως, ακόμα κι αν πολλές από αυτές τις περιπτώσεις είναι ένα παιχνίδι, κανένας δεν μπορεί να παίζει τέτοια «παιχνίδια» με εθνικές προεκτάσεις, γιατί όπως λέει κι ένας ανώνυμος κρητικός: «Δεν είναι κακό να είναι βλάκας κανείς, η Δημοκρατία το επιτρέπει, αλλά μέχρι του σημείου που αρχίζει να γίνεται επικίνδυνος για τους υπόλοιπους, μέχρι του σημείου να παίζει με τα ιερά και τα όσια του άλλου. Όταν λοιπόν παλικαράκια μου, περάσετε αυτή την λεπτή γραμμούλα, θα είμαστε εκεί να σας αντιμετωπίσουμε. Σίγουρα όχι με επιχειρήματα και εκθέσεις ιδεών αλλά με «φωτιά και τσεκούρι» όπως γινόταν επί αιώνες. Τότε λοιπόν θα φανούν οι υποκινητές, οι παρασυρμένοι, οι ανίδεοι και φυσικά οι τουρκόσποροι…»

Ένας Ανωγειανός.

Οι αιτιάσεις και οι υποστηρικτές της «ανεξαρτησίας»

Τα 16 χρόνια που η «Κρητική Πολιτεία» λειτουργούσε με δική της κυβέρνηση, σημαία, νόμισμα και χωροφυλακή, φαίνεται πως συγκινούν ακόμα ως πατροπαράδοτο ιδεώδες κάποιους Κρητικούς. Και ήταν επόμενο ότι αυτό το «καψούλι», θα έσπευδαν να το πυροδοτήσουν οι συνήθεις ορεγόμενοι τα ελληνικά «φιλέτα». Με τα σημερινά δεδομένα, οι Κρητικοί που ενστερνίζονται τις αποσχιστικές τάσεις αποτελούν μια ισχνή μειοψηφία. Ακόμη πιο λίγοι είναι αυτοί που τολμούν να θέσουν δημόσια αυτό το θέμα. Ίσως η πιο «γνωστή άγνωστη» δημόσια αναφορά αποτελεί η προ ετών συνέντευξη του αυτοεξορισθέντα μουσικοσυνθέτη Μανώλη Ρασούλη, σε ιταλικό κομμουνιστικό περιοδικό, όπου εμμέσως έκανε λόγο για «Ανεξάρτητη Κρήτη» (από την εβραϊκή σκοπιά), αλλά και η μετέπειτα, τον Ιανουάριο του 2008, μέσα από το… κρατικό ραδιόφωνο της ΝΕΤ(!!!), όπου δήλωσε ότι «το 2012 θα συμβούν κοσμοϊστορικά γεγονότα, καθώς λήγει η σύμβαση της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα»! Η ιδέα της απόσχισης, εκτός των τουρκικών-μουσουλμανικών κατάλοιπων (Τουρκοκρητικοί) του νησιού, βρίσκει πρόσφορο έδαφοςσυνήθως σε άτομα αφελή, με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και άτομα με έλλειψη ιστορικής γνώσης. Κοντά σ’ αυτά βοηθάει κι ο υπέρμετρος και λανθάνων υπερτοπικισμός που συναντάται στο νησί. Οι αιτιάσεις και τα επιχειρήματα που προβάλλουν οι υποστηρικτές της «Ανεξάρτητης Κρήτης» έχουν συνήθως οικονομική χροιά και συχνά αντικρούονται μεταξύ τους. Π.χ. άλλοι υποστηρίζουν ότι η Κρήτη έχει αυτάρκεια σε αγαθά, οπότε δεν υπάρχει λόγος να βρίσκεται υπό την σκέπη της Ελλάδας, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι η Κρήτη είναι το αδικημένο παιδί της κι απ’ τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές (σ.σ. προφανώς αυτοί που έχουν αυτή την άποψη, δεν έχουν πάει σε πραγματικά υποβαθμισμένες και αδικημένες περιοχές, όπως η Θράκη και η Ήπειρος). Υπάρχουν κι αρκετοί που υποστηρίζουν την παντελώς εξωπραγματική κι ανιστόρητη εκδοχή, που επικαλείται τα περί μη ελληνικότητας των Κρητών, ενώ παρουσιάζουν και προωθούν την κρητική διάλεκτο, ως ξεχωριστή γλώσσα από την ελληνική. Από τους πιο ένθερμους όμως υποστηριχτές της «ανεξαρτησίας» είναι οι κάτοικοι περιοχών όπου το παράνομο χρήμα αποτελεί βασικό εισόδημα και οι οποίοι σίγουρα θα προτιμούσαν την χαλαρή τοπική αστυνόμευση. Η περιοχή του Μυλοπόταμου είναι απλώς ένα παράδειγμα, που ανέδειξε το μέγεθος της ασυδοσίας και παραβατικότητας. Πολιτικά, το κίνημα αυτό φαίνεται να υποστηρίζεται περισσότερο από τον αριστερό χώρο. Λέγεται ότι στις τελευταίες εκλογές, το ψηφοδέλτιο του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στην Κρήτη πλαισίωναν και άτομα που υποστηρίζουν ή προωθούν την ιδέα της «Ανεξάρτητης Κρήτης». Πριν λίγα χρόνια, μια οργάνωση στην περιοχή του Ηρακλείου, που προς στιγμήν πήρε «σάρκα και οστά», διαλύθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς δεν είχε την απαραίτητη υποστήριξη αλλά ούτε και τον απαιτούμενο αριθμό μελών. Σε κάθε περίπτωση πάντως η ιδέα της «Ανεξάρτητης Κρήτης», εντός του νησιού, δεν φαίνεται ικανή προς το παρόν να πάρει μια οργανωμένη μορφή. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται και τον εφησυχασμό. Το Σκοπιανό κάπως έτσι ξεκίνησε και λίγοι έδωσαν σημασία… Ας έχουμε και στο πίσω μέρος του μυαλού μας και το σχέδιο του αμερικανοεβραίου Κίσινγκερ, μερικά σημεία του οποίου, έχουν ήδη υλοποιηθεί: Αυτονόμηση Κρήτης, Δωδεκανήσων, νήσων του Ανατολικού Αιγαίου και Δυτικής Μικράς Ασίας. Αυτονόμηση της Ανατολικής, της Δυτικής Θράκης και της Νοτίου Βουλγαρίας. Αυτονόμηση του Κουρδιστάν και ίσως του Πόντου. Διάσπαση του Ιράκ (που έχει ήδη πραγματοποιηθεί). Ειρήνευση στην περιοχή του Λιβάνου και του Γκολάν (που έχει ήδη πραγματοποιηθεί). Αποσταθεροποίηση της Συρίας μακροπρόθεσμα. Οι Κρητικοί, που δικαίως υπερηφανευόμαστε ότι η Κρήτη αποτελεί μια από τις πιο κοφτερές και ένδοξες αιχμές στο ελληνικό δόρυ, θα πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά. Είναι πολλοί εκείνοι που ορέγονται το «αβύθιστο αεροπλανοφόρο»… Ουδόλως με απασχολεί τι θέλει ο κάθε άπατρις, ανιστόρητος, παραπλανημένος, και διαβρωμένος ηθικά και πνευματικά, διψασμένος για χρήμα, υπάνθρωπος, που παίζει σκόπιμα ή άθελά του το σκοτεινό παιχνίδι ξένων συμφερόντων. Το να ξεπουλάς το ΑΙΜΑ σου για τα φράγκα είναι ο ορισμός της προδοσίας. Και αυτός που θα φτάσει να επιδιώξει ένα τέτοιο «απελευθερωτικό» αγώνα, ναι, είναι υπάνθρωπος. Μπορεί να «βοήθησε» και το σύστημα στο να εκφυλιστεί, αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός. Υπάνθρωπος είναι αυτός που δεν θρώσκει άνω, αλλά θρώσκει στη τσέπη του και μόνο, ξεπουλώντας, κινούμενος από ταπεινά ελατήρια, ιερά και όσια. Όποιος «Κρητικός» δηλώνει ότι δεν είναι Έλληνας, απλά δεν έχει το δικαίωμα να δηλώνει Κρητικός, γιατί η Κρήτη είναι Γη Ελληνική, και αποτελεί αναγκαία συνθήκη για να είναι κάποιος Κρητικός, το να είναι Έλληνας.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΕΦΥΛΛΑΚΗΣ

Και ένα σχόλιο αναγνώστη :

Δεν είναι μόνο η Κρήτη, τελευταία πολλοί παίζουν με τέτοια ζητήματα, έχει ακουστεί η Κέρκυρα και μάλιστα έκανε για το θέμα αυτό (ή μάλλον δημιούργησε το θέμα αυτό) ρεπορτάζ το BBC, θεωρώντας την άποψη ενός ημιπαράφρονος Κερκυραίου κτηματομεσίτη ως την κραυγή του κερκυραϊκού λαού! Μέχρι και Σάμο ακούς και για...Νικαριά (αυτό μάλλον ως ευσεβή πόθο χαμένων στην αριστερή μετάφραση).

Εν τέλει το θέμα είναι θέμα παιδείας! Γιατί κακά τα ψέμματα πολλοί κρητικοί γλυκαίνονται μ’ αυτά που ακούνε και κάποιοι φρόντισαν να καλλιεργήσουν στο νησί ή να αφήσουν να υπάρχει ένας τοπικισμός που ξεπερνά το όρια του ρατσισμού πολλές φορές, οπότε σπόροι "ανεξαρτησίας" βρίσκουν γόνιμο έδαφος!

Αυτούς δε που θέλουν "ανεξαρτησίες" και τέτοια (δεν εννοώ τις "φιλικές" δυνάμεις που ανακατέβονται στο θέμα ούτε μεγάλα συμφέρονται, μιλάω για το κομμάτι του λαού που σκέφτεται έτσι ή και μικρομεσαίων επιχειρηματιών/πολιτικών) μπορούμε να τους χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες: α)αριστερούς διαφόρων αποχρώσεων που νομίζουν ότι η Κρήτη θα γίνει από νέα Κούβα (παραδοσιακοί) ή μια απέραντη χασισοφυτεία όπου όλοι να ζουν ειρηνικά, χίπικα και μονιασμένα και κάνοντας όλη μέρα σεξ, drugs and rock 'n' roll (εναλλακτικοί..), β) η δεύτερη μερίδα που είναι μάλλον μικρότερη της πρώτης αλλά αρχίζει να κερδίζει έδαφος είναι η ψευτοφιλελεύθερη μερίδα που ονειρεύονται μια Κρήτη νέα Κύπρο, όπου θα υπάρχει τρελή φιλελεύθερη οικονομική ανάπτυξη που έως τώρα καταπιέζεται λόγω της κακιάς...Ελλάδας.

Οι δύο αυτές ομάδες χειραγωγούνται εύκολα.

Η μειονοτική εκπαίδευση στην Θράκη

Τo μειονοτικό λύκειο Κομοτηνής, από το 1952 φέρει το όνομα Τζελάλ Μπαγιάρ, που πρωτοστάτησε στις σφαγές των Ελλήνων της Θράκης, το 1913. Ο απόλυτος ελληνικός παραλογισμός.

Μειονοτική εκπαίδευση ή

Πώς βγάζεις τα μάτια σου με τα ίδια σου τα χέρια

Η δίγλωσση μειονοτική εκπαίδευση, στηριγμένη σε παρωχημένα ελληνοτουρκικά πρωτόκολλα έχει ξεπεραστεί σήμερα από την ίδια την πραγματικότητα και αποτελεί σήμερα ένα σύστημα αλλοίωσης της εθνοτικής ταυτότητας των μουσουλμάνων Ελλήνων πολιτών. Παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στο χώρο της διαπολιτισμικής αγωγής τα τελευταία χρόνια, σημαντικά προβλήματα όπως η σχολική διαρροή και οι μαθησιακές δυσκολίες παραμένουν έντονα. Οι μαθησιακές δυσκολίες συχνά οφείλονται στη μη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας ή στην επίδραση της μητρικής γλώσσας σε περιπτώσεις που οι γραμματικές και συντακτικές δομές και το λεξιλόγιο της μητρικής διαφοροποιούνται από τη γλώσσα-στόχος. Η περιορισμένη ελληνομάθεια των μουσουλμάνων μαθητών σχετίζεται με τα υλικά και τη μέθοδο διδασκαλίας, τη στάση των διδασκόντων, την περιορισμένη χρήση της ελληνικής στο οικείο περιβάλλον των μαθητών αλλά και με άλλους παράγοντες όπως η κοινωνικοοικονομική διαστρωμάτωση.

Τα μειονοτικά σχολεία δημιουργήματα του ψυχρού πολέμου
Ως προς την εκπαίδευση της μουσουλμανικής μειονότητας, το άρθρο 40 της Συνθήκης της Λωζάνης αναγνωρίζει στα μέλη της το δικαίωμα να ιδρύουν τα δικά τους εκπαιδευτήρια και σχολεία, να κάνουν ελεύθερη χρήση της μητρικής τους γλώσσας μέσα σε αυτά, ενώ το άρθρο 41 υποχρεώνει τις δυο χώρες να παρέχουν «ως προς την δημόσιαν εκπαίδευσιν, τας προσηκούσας ευκολίας προς εξασφάλισιν της εν τοις δημοτικοίς σχολείοις παροχής, εν τη ιδία αυτών γλώσση, της διδασκαλίας». Αυτό στην περίπτωση των μουσουλμάνων θα σήμαινε διδασκαλία των τουρκόφωνων στα τουρκικά, των Πομάκων στα πομακικά και των Ρομά στη ρομανί. Όμως η μόνη γλώσσα που τελικά χρησιμοποιήθηκε ήταν η τυρκική. Πώς έγινε αυτό;
Η διείσδυση της τουρκικής γλώσσας και κουλτούρας στα πλαίσια του Ψυχρού Πολέμου ήταν μια επιθυμητή προοπτική για την ελληνική και τη Νατοϊκή και φυσικά τουρκική πολιτική. Στη συνέχεια και μέχρι το 1974 οι εφήμερες ελληνοτουρκικές προσεγγίσεις λειτούργησαν απολύτως αρνητικά για τους Πομάκους αφού καμία ελληνική κυβέρνηση δεν ανακινούσε ένα θέμα που θα ενοχλούσε την τουρκική πλευρά, έστω και αν αφορούσε μια περιοχή μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους. Τα ελληνοτουρκικά μορφωτικά πρωτόκολλα (1951 και 1968) υπογράφηκαν μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα και επικύρωσαν τα όσα περί γλώσσας και τουρκικής εκπαίδευσης προβλέπονταν (ή υπονοούνταν) στα άρθρα της Συνθήκης που υπεγράφη στη Λοζάννη. Τα μέτρα αυτά πάρθηκαν σε μεγάλο βαθμό χάριν της συνοχής του ΝΑΤΟ και του καλού κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ενώπιον του κινδύνου του βουλγαρικού κομμουνισμού.
Στο ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής οτιδήποτε μουσουλμανικό μετονομάζεται σε τουρκικό. Στις 28-1-1954 ο Γενικός Διοικητής Θράκης Γ.Φεσσόπουλος διαβιβάζει προς τις κοινότητες και τους δήμους της Ροδόπης διαταγή του τότε πρωθυπουργού Στρατάρχη Παπάγου που έλεγε: «Κατόπιν διαταγής του κ. Προέδρου της Κυβερνήσεως, παρακαλούμεν όπως εφ’ εξής εις πάσαν περίπτωσιν γίνεται χρήσις όρου «Τούρκος-τουρκικός» αντί του τοιούτου «Μουσουλμάνος-μουσουλμανικός». Επί τούτοις δέον να μεριμνήσετε διά την αντικατάστασιν των εν τη περιφερεία υμών διαφόρων επιγραφών, όπως «Μουσουλμανική Κοινότης, Μουσουλμανικόν Σχολείον κλπ» διά τοιαύτης «Τουρκικόν».
Με τη Μορφωτική Συμφωνία της 20-4-1951 αποφασίστηκε η εκατέρωθεν ίδρυση μορφωτικών ινστιτούτων, η ανταλλαγή πανεπιστημιακού προσωπικού, καθηγητών, φοιτητών και επιστημονικών ερευνητών, η καθιέρωση υποτροφιών και του ισότιμου των εξετάσεων, η ανταλλαγή βιβλίων, περιοδικών, ραδιοφωνίας καθώς και η διδασκαλία της γλώσσας, της λογοτεχνίας και της ιστορίας κάθε χώρας στο έδαφος της άλλης. Αν και η συμφωνία αυτή δεν όριζε σε κανένα σημείο της ότι η επίσημη γλώσσα της μειονότητας είναι η τουρκική, στην πράξη εισήχθη τότε στα μειονοτικά σχολεία και άρχισε να ακολουθείται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του τουρκικού Υπουργείου Παιδείας. Διεύρυνση της συμφωνίας του 1951 με ανάλογο προσανατολισμό αποτέλεσε το ελληνοτουρκικό μορφωτικό πρωτόκολλο που υπογράφηκε στις 20-12.1968.
Ο πλήρης εκτουρκισμός της μειονοτικής εκπαίδευσης συντελέστηκε με το μορφωτικό πρωτόκολλο της 20ης Δεκεμβρίου του 1968. Σύμφωνα με αυτό, αποφασίστηκε η εκατέρωθεν ανταλλαγή βιβλίων προς χρήση των μαθητών της μειονότητας. Έτσι, ενώ η ελληνική κυβέρνηση είχε χρησιμοποιήσει ειδικά μεταφρασμένα βιβλία για τα σχολεία της μειονότητας, τα απέσυρε, εισάγοντας στη θέση τους διδακτικά βιβλία που προέρχονταν από την Τουρκία. Στο πρωτόκολλο αυτό προβλέπονταν ότι τα μαθήματα που ως το 1968 διδάσκονταν στα ελληνικά θα εξακολουθούσαν να διδάσκονται έτσι, ενώ όλα τα υπόλοιπα συμφωνήθηκε να διδάσκονται στη γλώσσα της μειονότητας, θεωρώντας ως δεδομένο ότι αυτή ήταν η τουρκική. Το Ν.Δ. 3065/54 (ΦΕΚ 239.9/10/54) και η υπουργική απόφαση 149251/4/6/58 (ΦΕΚ 162/4/6/58) που ρυθμίζουν τα θέματα της μειονοτικής εκπαίδευσης, στηρίζονται σε διατάξεις διακρατικών συμφωνιών. Έτσι η τουρκική γλώσσα εισάγεται ως η μόνη μειονοτική γλώσσα, παρά το ότι αποτελεί τη μητρική γλώσσα μόνο του 50% της μειονότητας.

Η μειονοτική εκπαιδευτική πολιτική της Ελλάδας
Το μειονοτικό σχολείο αναφορικά με τους μουσουλμάνους, αποδείχθηκε στην πράξη αναποτελεσματικό τόσο ως προς την εκμάθηση των μητρικών γλωσσών των μουσουλμάνων όσο και ως προς τη διδασκαλία της ελληνικής. Συνέπεια του γεγονότος αυτού είναι οι μαθησιακές δυσκολίες αλλά και η αναπαραγωγή συγκεκριμένων γλωσσικών στάσεων, όπως η αυτο-υποβάθμιση της μητρικής γλώσσας στην περίπτωση των Πομάκων και των Ρομά και η πολλαπλή λειτουργία της μητρικής γλώσσας σε διαφορετικά συμφραζόμενα. Ως προς τουρκόφωνους μαθητές η μειονοτική εκπαίδευση φαίνεται να καλλιεργεί τάσεις αποκλεισμού και περιχαράκωσής τους στα όρια της εθνοτικής τους ομάδας μη-συμβάλλοντας στην ένταξή τους στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Όπως έχει επισημανθεί από πολλούς, πλειονοτικούς και μειονοτικούς, τα μειονοτικά σχολεία κατάντησαν να είναι σχολεία μειονεκτικά, σχολεία ημιμάθειας. Επίσης λειτούργησαν ρατσιστικά σε βάρος των μουσουλμάνων Ελλήνων μαθητών εφόσον δεν παρέχονταν προς αυτούς η ίδια εκπαίδευση που προσφέρεται προς τους υπόλοιπους πολίτες αυτής της χώρας. Το χειρότερο όμως ήταν ότι οι μουσουλμάνοι Έλληνες μαθητές, μέσα από τη μειονοτική εκπαίδευση, γκετοποιήθηκαν από την ευρύτερη κοινωνία καθώς η ελλιπής εκπαίδευση που τους παρέχεται δυσχεραίνει ακόμα και σήμερα τη σχολική τους απόδοση. Παρακάτω θα εξετάσουμε τα αίτια αυτής της κατάστασης αλλά θα κάνουμε και συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Πρώτα, όμως, πρέπει να επισημάνουμε πως οι μουσουλμάνοι Έλληνες γονείς συνειδητοποιούν πλέον το πρόβλημα και στρέφουν, όταν μπορούν τα παιδιά τους προς τα δημόσια σχολεία. Έτσι, η συμμετοχή των μουσουλμάνων στη δημόσια εκπαίδευση παρουσιάζει εντυπωσιακά αυξητικές τάσεις τα τελευταία χρόνια. Κατά το σχολικό έτος 1989-90 φοιτούσαν σε σχολεία της δευτεροβάθμιας υποχρεωτικής βαθμίδας στο νομό Ροδόπης 253 και στο νομό Ξάνθης 365, σύνολο 618 μουσουλμάνοι μαθητές ενώ το 2003 φοιτούσαν 3.048 στα σχολεία της αντίστοιχης βαθμίδας και 1.276 σε Λύκεια. Στη Ροδόπη το 52,34% και στην Ξάνθη το 73,1% των μουσουλμανοπαίδων ολοκληρώνει την υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επίσης, η φοίτηση των μουσουλμανοπαίδων σε δημόσια σχολεία είναι σχεδόν εξαπλάσια – 5,65 φορές – σε σχέση με το 1990. Το γεγονός αυτό δείχνει αυξημένη εμπιστοσύνη των μουσουλμάνων γονέων προς τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Στα πλαίσια της θεσμοθέτησης ειδικών θετικών διακρίσεων για τους μουσουλμάνους μαθητές θεσπίζεται το 1995 νόμος που προβλέπει τον καθορισμό χωριστού ποσοστού θέσεων για την εισαγωγή μουσουλμάνων μαθητών στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Στόχος του νόμου αυτού ήταν η διεύρυνση των εκπαιδευτικών ευκαιριών των μελών της μειονότητας αλλά και η ανακοπή του ρεύματος διαρροής μουσουλμάνων της Θράκης προς πανεπιστημιακά ιδρύματα της Τουρκίας.
Ως προς τη διακοπή φοίτησης σημειώνουμε πως μέχρι πρόσφατα τα ποσοστά διαρροής μαθητών αλλά και σχολικής αποτυχίας για τους απόφοιτους των μειονοτικών σχολείων ήταν ιδιαίτερα υψηλά. Τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε αύξηση της συμμετοχής των μουσουλμάνων μαθητών στα δημόσια σχολεία και μεγαλύτερη συμμετοχή των κοριτσιών στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι χαρακτηριστικό πως και ανάμεσα στους μειονοτικούς κύκλους συχνά επισημαίνεται ότι το μειονοτικό σχολείο αδυνατεί να παράσχει τα απαραίτητα εφόδια για τον εκσυγχρονισμό της παρεχόμενης εκπαίδευσης και ότι η βελτίωση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων δεν έχει επιφέρει την προσδοκώμενη βελτίωση στα εκπαιδευτικά ζητήματα.

Το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων
Στα πλαίσια των προσπαθειών του ελληνικού κράτους για τη βελτίωση της παρεχόμενης προς τους μουσουλμάνους συμπολίτες μας εκπαίδευσης υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια αρκετά προγράμματα, άλλα βραχύβια κι άλλα μακροχρόνια. Από τα προγράμματα αυτά θα αναφερθούμε μόνο σε ένα, λόγω του μεγάλου οικονομικού κόστους του προγράμματος αυτού και λόγω του ότι, παρά κάποια θετικά βήματα, δεν απέφυγε μεγάλα πολιτικά και εκπαιδευτικά ατοπήματα.
Από το 1996 το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων παρουσιάσθηκε ότι στοχεύει στην προώθηση της ελληνομάθειας προσπαθώντας να εφαρμόσει θεωρητικά διαπολιτισμικά μοντέλα που ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα στη Θράκη. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ως θετικά στοιχεία του προγράμματος μπορούμε να επισημάνουμε: τα βιβλία και το εποπτικό υλικό, την ενισχυτική διδασκαλία προς τους μουσουλμάνους μαθητές και τις επιμορφώσεις των εκπαιδευτικών. Να πούμε επίσης ότι ανάμεσα στους επιμορφωτές του προγράμματος υπήρξαν τόσο αξιόλογοι επιστήμονες όσοι και άλλοι που απλώς έκαναν σεμιναριακό τουρισμό στη Θράκη αγνοώντας την τοπική εκπαιδευτική πραγματικότητα.
Το πρόγραμμα «Φραγκουδάκη-Δραγώνα», όπως ορισμένοι το αποκαλούν, είχε και πολλά αρνητικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Κατ’ αρχάς και με τρόπο αυθαίρετο ως αποκλειστική γλώσσα στήριξης των μουσουλμανοπαίδων για την εκμάθηση της ελληνικής χρησιμοποιήθηκε η τουρκική. Έτσι εκδόθηκαν δίγλωσσα (ελληνικά-τουρκικά) ηλεκτρονικά λεξικά και προγράμματα και έγιναν σεμινάρια τουρκικής γλώσσας για τους εκπαιδευτικούς. Για σεμινάρια πομακικής ή ρομανί ούτε κουβέντα. Σεμινάρια πομακικής γλώσσας διοργανώθηκαν – και πολύ πετυχημένα- από το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης από το 2003 και μετά καθώς και από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πομάκων Ν. Ξάνθης από το 2009, αποδεικνύοντας ότι τα φληναφήματα αυτών που θεωρούν την πομακική «προφορική» γλώσσα είναι άτοπα και υποβολιμαία. . Το πρόγραμμα «Φραγκουδάκη-Δραγώνα», σε θεωρητικό επίπεδο αντιμετώπισε ενιαία τους μουσουλμανόπαιδες ως τουρκόφωνους αγνοώντας πλήρως – κατά τρόπο απαράδεκτο - την ύπαρξη των πομακόφωνων και Ρομά μαθητών. Ο σεβασμός της γλωσσικής ετερότητας για το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων αφορούσε μόνο την τουρκική γλώσσα και όχι την πομακική και την ρομανί.
Παράλληλα το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων επεχείρησε να αποδομήσει τις έννοιες του πατριωτισμού και του έθνους με έκδοση εγχειριδίων που αναφέρουν ως ξεπερασμένες τις ιδέες περί πατριωτισμού και ως ιδέες του 19ου αιώνα τις μορφές των ελλήνων ηρώων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ένα από τα κείμενα της Α.Φραγκουδάκη στο επιμορφωτικό υλικό που διένειμε στη Θράκη:
«Οι έννοιες έθνος, πατρίδα, πατριωτισμός χρειάζεται να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του παρόντος … ώστε από σύνθημα «ισότητα μέσα στην ποικιλία» να γίνει πραγματικότητα ο σεβασμός στις διαφορετικές πολιτισμικές ταυτότητες των ευρωπαϊκών λαών».
«Οι πιο πολλές από τις εθνικές ιδέες τις οποίες σφυρηλάτησε ο 19ος αιώνας είναι ανεπίκαιρες… δεν ανταποκρίνονται στις αξίες της εποχής. Δεν είναι αρετή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες του 21ου αιώνα ο ηρωισμός, δεν έχουν ιδεολογική νομιμότητα οι ιδέες του ηρωικού πάθους, του δίκαιου μίσους, του ιερού καθήκοντος της φυσικής εξόντωσης των εχθρών και της υποχρέωσης της θυσίας»
[Α.Φραγκουδάκη, «Η εθνική ταυτότητα, το έθνος και ο πατριωτισμός», Κλειδιά και Αντικλείδια. 2004 σ. 13, 26]
Δε μπορεί ένα πρόγραμμα που καλείται να εφαρμόσει την επίσημη κρατική πολιτική μιας χώρας να διέπεται από τέτοιες ισοπεδωτικές ιδέες του σχετικισμού, και να επιχειρεί να αποδομήσει την ίδια την ελληνική εθνική ταυτότητα και ιστορία. Λαός δίχως ιστορία είναι λαός δίχως μέλλον. Και μόνο απάτριδες μπορεί να θέλουν να «αναπροσαρμόσουν» την έννοια της πατρίδας. Απάτριδες ή όσοι επιθυμούν να επιβάλλουν τις ιστορικές εκδοχές «μιας άλλης πατρίδας». Ντροπή!
Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει πως το πρόγραμμα Φραγκουδάκη-Δραγώνα αγνόησε τη γλώσσα των Πομάκων είναι η περίπτωση Λεσίτσα-Μάικα το 2003. Το ελληνόγλωσσο σχολικό εγχειρίδιο της Γ’ Δημοτικού της περιόδου 2003-2004 ονομάζονταν Λεσίτσα. Η λέξη «λεσίτσα» στη γλώσσα των Πομάκων σημαίνει «αλεπού». Στο ίδιο αναγνωστικό συμπεριλαμβάνονταν η λέξη «μάικα» που σημαίνει «μάνα» στην πομακική. Κάποιοι μειονοτικοί παράγοντες διαμαρτυρήθηκαν και άσκησαν πιέσεις θεωρώντας πως με τις λέξεις αυτές απειλείται η εθνική ενότητα των Τούρκων.
Αντίθετα οι δάσκαλοι της μειονοτικής εκπαίδευσης υποστήριξαν το αναγνωστικό στέλνοντας σχετική επιστολή στην οποία μεταξύ άλλων διαβάζουμε: «Εμείς οι δάσκαλοι των μειονοτικών σχολείων δεν επιθυμούμε οποιαδήποτε παρέμβαση σ’ αυτό το εμπνευσμένο υλικό στο βωμό σκοταδιστικών αντιλήψεων που θεωρούν ότι το μεγάλο πρόβλημα της μειονότητας είναι η ύπαρξη των Πομάκων» (εφημερίδα Αντιφωνητής 7-7-2004).
Μετά τις κραυγές των δήθεν εκπροσώπων της μειονότητας η κυρία Φραγκουδάκη αποφάσισε να αποσύρει το αναγνωστικό της Γ’ τάξης των Μειονοτικού σχολείου (βιβλίου 2β) που περιείχε τις πομάκικες λέξεις λισίτσα (αλεπού) και μάικα (μάνα). Στην επόμενη έκδοσή του το αναγνωστικό δε λέγονταν πλέον «Η Λεσίτσα» αλλά «Η Λενίτσα». Κατά τα άλλα, σε θεωρητικό επίπεδο και στα «Κλειδιά και αντικλείδια» η υπεύθυνη του προγράμματος μιλούσε για τη μέγιστη σημασία της μητρικής γλώσσας, λέγοντας πως η υποτίμησή της οδηγεί τους μαθητές σε σχολική αποτυχία (Α.Φραγκουδάκη, Γλώσσα του σπιτιού και γλώσσα του σχολείου. Αθήνα 2003 σ. 35-40).
Στα αρνητικά του προγράμματος πρέπει να προστεθεί πως θεωρήθηκαν εκπρόσωποι της μειονότητας μισθωτοί της Άγκυρας στη Θράκη. Ως εκ τούτου στο Συνέδριο που έγινε για τα δεκάχρονα του προγράμματος στην Αθήνα στις 9-11 Φεβρουαρίου 2007 οι δήθεν εκπρόσωποι της μειονότητας ανέλαβαν να διαφημίσουν το έργο. Ο Σύλλογος Επιστημόνων Μειονότητας εξέδωσε μία διθυραμβική ανακοίνωση (βλ. εφ. Αγώνας 15/2/2007) με περιλήψεις των εισηγήσεων γνωστών μειονοτικών «δημοσιογράφων» που τους συναντάμε τη μια χρονιά να προεδρεύουν της «Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης», την επόμενη χρονιά να ηγούνται του ονομαζομένου «Συλλόγου Επιστημόνων Μειονότητας», την επόμενη χρονιά να σκορπούν ανθελληνικό μίσος και διχόνοια σε έντυπα που προπαγανδίζουν την ιδεολογία του σφαγέα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Άτομα που όλο και πιο συχνά κάνουν μυστικές συνεδριάσεις με το Γενικό Επιτελείο Στρατού της προς ανατολάς γείτονος χώρας, άτομα που καθημερινά υβρίζουν τους θεσμούς και την ιστορία της χώρας που γεννήθηκαν, της Ελλάδας, θεωρώντας κάποια άλλη χώρα ως μητέρα-πατρίδα τους.
Συνολικά θα μπορούσε να αποτιμηθεί ότι ο προσανατολισμός του προγράμματος ήταν ανθελληνικός και αντιπομακικός και ότι μόνο τις στοχεύσεις της Τουρκίας σταδιακά εξυπηρέτησε. Το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων , διαχειριζόμενο υπέρογκα χρηματικά κονδύλια παρήγαγε έργο δυσανάλογης αξίας σε σχέση με τον προϋπολογισμό του. Επιπλέον, όχι απλά δεν αμφισβήτησε , αλλά ενίσχυσε το ρόλο των μειονοτικών σχολείων ως κρατικών εκτουρκιστηρίων. Όμως αυτά τα κρατικοδίαιτα εκτουρκιστήρια-εκκοκιστήρια εθνοτικών ταυτοτήτων χρηματοδοτούνται παράνομα (ακόμα και σήμερα σε καιρούς κρίσης) από τον Έλληνα φορολογούμενο κατασκευάζοντας εδώ και δεκαετίες τουρκικές ταυτότητες για τους μουσουλμάνους Έλληνες πολίτες. Με τον τρόπο που συνεχίζουν να λειτουργούν, και υπό το επιστημονικό περίβλημα της ανοχής της ετερότητας τα μειονοτικά σχολεία δυναμιτίζουν την ομαλή συνύπαρξη, καλλιεργούν το εθνοτικό μίσος του άλλου και αποδυναμώνουν τις προοπτικές ενσωμάτωσης των μουσουλμανοπαίδων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων προσπάθησε να δώσει τονωτικές ενέσεις σε ένα σχολείο σκοταδιστικό και οπισθοδρομικό, ένα σχολείο που οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι της Θράκης, όταν μπορούν, το εγκαταλείπουν. Όμως δεν μπορούν πάντοτε να το εγκαταλείψουν, όταν σε πολλά χωριά δεν έχουν τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα στο δημόσιο και το δίγλωσσο ελληνο-τουρκικό μειονοτικό σχολείο.
Το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων δε δικαιούται να καρπώνεται τη μείωση της σχολικής διαρροής και τη θεαματικά αυξανόμενη συμμετοχή μουσουλμάνων στα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα (πρωτοβάθμια-δευτεροβάθμια-τριτοβάθμια). Αντίθετα, η αύξηση της συμμετοχής μουσουλμάνων στα δημόσια σχολεία καταδεικνύει την αποτυχία του μειονοτικού σχολείου: οι μουσουλμάνοι Έλληνες γονείς αντιλαμβάνονται ότι τα παιδιά τους, παρακολουθώντας το δίγλωσσο πρόγραμμα σπουδών, δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν ενταξιακά στις σύγχρονες απαιτήσεις της εργασίας και της επιστήμης και τα εγγράφουν πλέον στα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Ειρηνική συμβίωση και εκπαίδευση δίχως αποκλεισμούς
Οι πολιτισμικές ομάδες που συνυπάρχουν στη Θράκη διατηρούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, χωρίς μηχανισμούς κοινωνικού αποκλεισμού και με ελευθερία έκφρασης για όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από την καταγωγή, τη γλώσσα ή τη θρησκεία τους. Με το δεδομένο αυτό η εκπαίδευση δε χρειάζεται να αναπαράγει τα κοινωνικά στερεότυπα. Μπορεί αντίθετα, να τα αμφισβητεί, αντικαθιστώντας τα με δημόσιες πρακτικές που εξισορροπούν τον επίσημο κρατικό λόγο με το σεβασμό της πολιτισμικής και γλωσσικής ιδιαιτερότητας. Σε μια Ευρώπη όπου είναι αισθητή η διαπάλη ανάμεσα στο γλωσσικό πλουραλισμό και τις προσπάθειες ενσωμάτωσης σε τοπικά γλωσσικά σύνολα, οι Ευρωπαϊκές χώρες σταδιακά υιοθετούν πολιτικές αναγνώρισης και προαγωγής της γλωσσικής πολυμορφίας. Ένα σχολείο που συμβάλλει στην εξερεύνηση της διαφορετικότητας και προάγει την ανεκτικότητα, τον αλληλοσεβασμό και τη διαπολιτισμική επικοινωνία είναι το σχολείο που χρειάζονται τόσο τα μέλη των γλωσσικών μειονοτήτων όσο και οι φυσικοί ομιλητές της επίσημης γλώσσας της χώρας.
Στο δεύτερο μέρος του άρθρου θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε διεξοδικότερα τους ύπουλους σχεδιασμούς της Άγκυρας για την εκπαίδευση των μουσουλμάνων Ελλήνων πολιτών και να διατυπώσουμε συγκεκριμένες προτάσεις που θα βοηθήσουν τους μουσουλμάνους μαθητές και τις μουσουλμάνες μαθήτριες των σχολείων της Ελλάδας να έχουν καλύτερη πρόσβαση στη γνώση, έτσι ώστε να μπορούν να ζήσουν ισότιμα στον τόπο που γεννήθηκαν και αγαπούν.

Πηγή: http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/04/blog-post_9384.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed%3A+InfognomonPolitics+%28InfognomonPolitics%29#ixzz0lANydhu4